این درخت می‌فهمد، می‌بخشد و عاشق می‌شود!
در فرهنگ ایرانی، نخل تنها یک درخت نیست، بلکه موجودی زنده، دوست و همدمی است که همچون انسان عاشق می‌شود. از نگاه مردم، نخل اگر بی‌آب بماند، غرق می‌شود و اگر سرش بریده شود، می‌میرد.
این دیدگاه، ریشه در تاریخ و فرهنگ کهن ایران دارد که در آن نخل نماد زندگی، پایداری و سخاوت است.
نخل از قدیمی‌ترین درختانی است که به‌دست بشر شناخته و پرورش داده شده و سابقه‌ای چند هزار ساله در ایران‌زمین دارد. کاوش‌ها نشان می‌دهد که کاشت این درخت نخستین‌بار در بین‌النهرین صورت گرفته و از آنجا به ایران و دیگر سرزمین‌ها گسترش یافته است. در ایران، نخل نه‌تنها به لحاظ اقتصادی، بلکه از منظر فرهنگی نیز جایگاهی ویژه دارد.
در عراق نیز نخل نماد مقاومت و بخشش است. شاعران عراقی مانند تائر العصامی، نخل را با هویت ملی و ایستادگی عراق برابر می‌دانند. در جنگ آمریکا علیه عراق، بسیاری از نخل‌ها سوخته یا از ریشه کنده شدند، اما پس از مدتی دوباره سر از خاک بیرون آوردند. پژوهشگران عراقی تأکید دارند که نخل‌ها و حتی خاک حاصلخیز کربلا در زمان اشغال، توسط نیروهای آمریکایی به خارج منتقل شده‌اند.
در جریان جنگ ایران و عراق نیز ایرانیان با نخل‌ها رفتاری انسانی داشتند. به گفته محمد السعدی، پژوهشگر عراقی، نخل‌های فاو توسط ایرانیان از مناطق جنگی به اهواز منتقل و حفظ شدند. او می‌گوید نخل مانند فرزند انسان است و تا سی سال طول می‌کشد تا به بار بنشیند.
درخت نخل، نر و ماده دارد و لقاح آن توسط انسان یا باد صورت می‌گیرد. برخی خرماهای خاص مانند آنچه در منطقه عین‌التمر عراق تولید می‌شود، تنها در اختیار افراد خاص قرار دارد و منشأ و دلیل انحصاری بودن آن همچنان در پرده‌ای از ابهام است.
در ایران، خرما جایگاهی ویژه در فرهنگ و ادبیات دارد. در شاهنامه فردوسی و آثار حافظ و سعدی نیز از آن یاد شده است. روایت‌هایی نیز وجود دارد که نخل عاشق می‌شود و با گرده نخل معشوق، بارور می‌گردد. ایران با داشتن تنوع بالای خرما ازجمله مضافتی، پیارم، زاهدی و ربی، از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان این محصول در جهان است، با این حال هنوز در زمینه بهره‌برداری و صادرات بسته‌بندی‌شده عقب مانده است.
