پوسیدگی مغز؛ واژه برتر سال ۲۰۲۴ که نسل زد را درگیر خود کرده است
دانشگاه آکسفورد با رأی‌گیری عمومی از میان ۳۷ هزار نفر، عبارت «پوسیدگی مغز» (Brain Rot) را به‌عنوان کلمه سال ۲۰۲۴ معرفی کرد.
این واژه به معنای تخریب وضعیت ذهنی و فکری افراد است که عمدتاً ناشی از مصرف بیش از حد محتوای بی‌کیفیت در شبکه‌های اجتماعی به ویژه در میان نسل زد است.
به گزارش منابع خبری، این پدیده در میان نسل زد، که بیشترین کاربران پلتفرم‌هایی مانند TikTok و Instagram را تشکیل می‌دهند، مورد توجه قرار گرفته است. محتوای کوتاه و بی‌معنا در این شبکه‌ها، با تحریک فوری احساسات و تولید دوپامین، می‌تواند منجر به کاهش توانایی تمرکز و خلاقیت شود.
واژه «پوسیدگی مغز» ریشه‌ای تاریخی دارد و اولین بار در سال ۱۸۵۴ توسط دیوید ثورو، نویسنده کتاب «والدن»، برای انتقاد از تمایل جامعه به ساده‌انگاری ایده‌های پیچیده استفاده شد. ثورو تأکید کرده بود که «همان‌طور که برای کاهش پوسیدگی سیب‌زمینی تلاش می‌کنیم، باید به دنبال درمان پوسیدگی مغز نیز باشیم.»
پژوهشگران هشدار می‌دهند که وابستگی بیش از حد به محتوای بی‌ارزش می‌تواند سلول‌های عصبی را ضعیف کرده و توانایی افراد در انجام فعالیت‌های فکری عمیق را کاهش دهد. این وابستگی با کاهش چالش‌های فکری و جایگزینی فعالیت‌های ذهنی با سرگرمی‌های سطحی، سلامت ذهن را تهدید می‌کند.
یکی از پیامدهای این پدیده، دشواری در پردازش اطلاعات پیچیده و کاهش انگیزه برای یادگیری مهارت‌های جدید است. محتوای کوتاه و سطحی، مغز را به لذت‌های فوری عادت می‌دهد و توانایی رویارویی با چالش‌های ذهنی را تضعیف می‌کند.
دانشگاه آکسفورد در تحقیقات خود به رابطه مستقیم میان نوع محتوای مصرفی و سلامت ذهن تأکید کرده است. محققان توصیه می‌کنند که کاربران زمان خود را در فضای مجازی مدیریت کرده و محتوای مفید و آموزنده را جایگزین سرگرمی‌های بی‌ارزش کنند. همچنین شرکت در فعالیت‌های فکری و بدنی مانند مطالعه، بازی‌های ذهنی و ورزش منظم می‌تواند به کاهش اثرات این پدیده کمک کند.
پوسیدگی مغز به‌عنوان واژه سال، هشداری برای بازنگری در شیوه استفاده از شبکه‌های اجتماعی و اهمیت حفظ سلامت ذهنی در عصر دیجیتال است.
