سن آغاز «خرابی» اسپرم مردان؛ پژوهشگران زمان افزایش جهشهای ژنتیکی را کشف کردند

پژوهشی تازه در بریتانیا نشان داده است که با افزایش سن مردان، احتمال انتقال جهشهای ژنتیکی مضر به فرزندان به شکل چشمگیری افزایش مییابد.
بر اساس نتایج این تحقیق، تأخیر در پدر شدن میتواند خطر ابتلای کودکان به بیماریهای ژنتیکی را افزایش دهد.
پژوهشگران مؤسسه «ولکام سنگر» در کمبریج با بررسی بیش از ۱۰۰۰ اسپرم از ۸۱ مرد بین سنین ۲۴ تا ۷۵ سال دریافتند که در مردان اوایل دهه سوم زندگی، حدود یک اسپرم از هر ۵۰ اسپرم دارای جهشهای بیماریزا است، در حالی که این رقم در بازه سنی ۴۳ تا ۷۰ سال تقریباً به یک در هر ۲۰ اسپرم افزایش مییابد.
به گفته دکتر «متیو نویل»، زیستشناس محاسباتی و یکی از نویسندگان این مطالعه، یافتهها نشان میدهد که «فرآیندهای طبیعی انتخاب درون بیضهها باعث افزایش اسپرمهای دارای جهشهای مضر میشود.» او افزود: «آنچه ما را شگفتزده کرد، میزان بالای اسپرمهایی بود که حامل جهشهای مرتبط با بیماریهای جدی هستند.»
پروفسور «مت هِرلز»، مدیر مؤسسه و یکی دیگر از نویسندگان تحقیق، گفت: «یافتههای ما خطر ژنتیکی پنهانی را آشکار میکند که با افزایش سن پدران شدت میگیرد. برخی از این تغییرات در DNA نه تنها باقی میمانند بلکه درون بافت بیضه رشد میکنند و در نتیجه پدرانی که در سنین بالا بچهدار میشوند ممکن است ناخواسته خطر بیشتری از انتقال جهشهای مضر به فرزندانشان داشته باشند.»
این پژوهش که نتایج آن در مجله «نیچر» منتشر شده است، نشان میدهد میانگین جهشهای بیماریزا در اسپرم مردان بالای ۴۰ سال بین ۳ تا ۵ درصد است، در حالی که در مردان حدود ۷۰ سال، حدود ۴.۵ درصد از اسپرمها دارای این جهشها هستند.
دانشمندان توضیح دادند که این افزایش تنها بهدلیل انباشته شدن خطاهای تصادفی در DNA نیست، بلکه نوعی انتخاب طبیعی در بیضهها به برخی جهشها مزیت تولیدمثلی میدهد و سبب میشود که آنها در روند شکلگیری اسپرم گسترش یابند.
جهش در بیش از ۴۰ ژن شناساییشده با اختلالاتی چون اوتیسم و افزایش خطر ابتلا به برخی سرطانها مرتبط دانسته شده است. پژوهشگران تأکید کردند که هرچند تعداد اسپرمهای دارای جهشهای مضر با افزایش سن بالا میرود، اما همه این اسپرمها منجر به لقاح یا تولد نمیشوند، زیرا برخی از آنها ممکن است مانع باروری یا رشد طبیعی جنین شوند.
به گفته کارشناسان، در حالی که زنان از بدو تولد تمام تخمکهای خود را دارند، مردان از حدود ۱۰ تا ۱۲ سالگی شروع به تولید اسپرم میکنند و این فرآیند تا پایان عمر ادامه دارد. هر مرد روزانه میلیونها اسپرم تولید میکند که حدود سه ماه زمان برای بلوغ کامل نیاز دارند. اما این سلولها بسیار حساس و آسیبپذیرند و کوچکترین تغییر در شیمی بدن میتواند کیفیت باروری آنها را تحت تأثیر قرار دهد.