کشف یک باکتری ناشناخته که هرگز روی زمین دیده نشده بود، در ایستگاه فضایی تیانگونگ چین
جستجوی حیات در فضا، اخترشناسان را بر آن داشته تا همه جا را از سطح مریخ گرفته تا جو دورترین سیارات فراخورشیدی بررسی کنند.
اکنون، دانشمندان باکتری‌های ناشناخته‌ای را کشف کرده‌اند که درون کابینی در ایستگاه فضایی تیانگونگ چین زندگی می‌کنند و هرگز روی زمین دیده نشده‌اند.
این باکتری‌ها که به نام ایستگاه فضایی، Niallia tiangongensis نامگذاری شده‌اند، از خویشاوندان باکتری‌های ساکن خاک در زمین هستند.
با این حال، محققان دریافتند که این باکتری منحصر به فرد، سازگاری‌های ویژه‌ای را تکامل داده که به آن کمک می‌کند در فضا زنده بماند.
این شامل ژن‌های تخصصی می‌شود که به ترمیم آسیب‌های ناشی از تشعشعات شدید موجود در فراتر از جو زمین کمک می‌کنند.
شگفت‌آورتر از همه، دانشمندان دریافتند که این باکتری‌ها توانایی خوردن ژلاتین را برای ایجاد یک «بیوفیلم» محافظ سخت، تکامل داده‌اند.
اگرچه مشخص شده که نزدیک‌ترین خویشاوند آن روی زمین باعث ایجاد سپسیس می‌شود، اما هنوز مشخص نشده است که آیا Niallia tiangongensis تهدیدی برای انسان محسوب می‌شود یا خیر.
محققان می‌گویند که درک توانایی‌های باکتری‌های جدید فضایی «برای حفظ سلامت فضانوردان ضروری است».
این گونه جدید در نمونه‌هایی که اعضای ماموریت شنژو-۱۵ در سال ۲۰۲۳ از ایستگاه فضایی گرفته بودند، یافت شد.
خدمه با دستمال‌های استریل، دیواره‌های ایستگاه را تمیز کردند، سپس این دستمال‌ها منجمد شده و برای تجزیه و تحلیل به زمین فرستاده شدند.
هنگامی که دانشمندان این نمونه‌ها را تجزیه و تحلیل کردند، نوعی باکتری یافتند که شبیه به گونه رایج ساکن خاک، نیالیا سیرکولانس، بود.
نیالیا سیرکولانس یک باکتری میله‌ای شکل است که با پراکنده کردن هاگ‌ها خود را پخش می‌کند و معمولاً در زمین، فاضلاب و غذا یافت می‌شود.
در بیماران دارای نقص ایمنی، نیالیا سیرکولانس می‌تواند باعث سپسیس شود، یک بیماری تهدیدکننده زندگی که در اثر واکنش نامناسب بدن به عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود.
نیالیا تیانگونگنسیس، درست مانند پسرعموی زمینی خود، با پخش هاگ‌ها نیز تکثیر می‌شود که می‌توانند در شرایط سخت زنده بمانند.
نیالیا تیانگونگنسیس احتمالاً به عنوان یک کلونی کوچک از باکتری‌ها یا هاگ‌های نیالیا سیرکولانس آغاز شده است که پس از انتقال به ایستگاه فضایی، به آرامی با زندگی جدید خود در فضا سازگار شدند.
این سازگاری‌ها به باکتری‌ها کمک می‌کند تا در فضای داخلی ایستگاه فضایی که از نظر مواد مغذی کمیاب است، زنده بمانند و در برابر فشارهای فضا مقاومت کنند.
با این حال، این اولین باری نیست که انسان‌ها به طور تصادفی گونه‌های جدیدی از باکتری‌ها را با بردن آن‌ها به فضا ایجاد می‌کنند.
در آوریل سال گذشته، ناسا ۱۳ گونه جدید از باکتری‌های مقاوم به دارو را که در ایستگاه فضایی بین‌المللی در داخل دریچه‌های هوا، تجهیزات ورزشی و توالت‌ها زندگی می‌کردند، کشف کرد.
درست مانند Niallia tiangongensis، دانشمندان معتقدند که این باکتری‌ها به عنوان گونه‌هایی از زمین آغاز شده‌اند که پس از سفر به فضا، به مرور زمان تکامل یافته‌اند.
آژانس‌های فضایی تمام تلاش خود را می‌کنند تا محیط‌های کنترل‌شده ایستگاه‌های فضایی یا سیارات دیگر را آلوده نکنند.
اما، همانطور که ناسا شروع به کشف آن کرده است، جلوگیری از نفوذ باکتری‌ها حتی در استریل‌ترین محیط‌ها تقریباً غیرممکن است.
ناسا اخیراً کشف کرده است که «اتاق‌های تمیز» مورد استفاده برای آماده‌سازی مریخ‌نشین فینیکس، محل زندگی ۵۳ گونه باکتری، از جمله ۲۶ گونه ناشناخته قبلی، بوده‌اند.
باکتری‌ها آنقدر سرسخت هستند که آژانس فضایی حتی ماموریتی را برای نمونه‌برداری از سطح بیرونی ایستگاه فضایی بین‌المللی آغاز کرده تا ببیند آیا میکروبی در خلاء شدید فضا زنده می‌ماند یا خیر.
این یک مسئله مهم برای آژانس فضایی چین و ناسا است، زیرا هر دو سازمان در حال حاضر در تلاش برای ایجاد پایگاه‌های دائمی در ماه هستند.
در محدوده تنگ یک ایستگاه فضایی دورافتاده، عفونت‌ها می‌توانند به سرعت بین اعضای خدمه گسترش یابند.
اگر باکتری‌های جدید و مقاوم به آنتی‌بیوتیک در داخل ایستگاه ایجاد شوند، می‌توانند در میان خدمه پخش شوند و خطرات جدی برای سلامتی ایجاد کنند.
محیط بیش از حد استریل یک ایستگاه فضایی در واقع با فراهم کردن امکان رشد نامحدود تعداد انگشت‌شماری از باکتری‌های مقاوم، این خطر را بدتر می‌کند.
ناسا اخیراً دریافته است که افزایش بثورات پوستی و تبخال که فضانوردان در ایستگاه فضایی بین‌المللی تجربه می‌کنند، در واقع ممکن است ناشی از تمیزی بیش از حد ایستگاه باشد.
بدون رقابت سایر باکتری‌ها برای منابع، میکروب‌های پوست فضانوردان روی دیوارهای ایستگاه رشد می‌کردند و منجر به عفونت‌های شایع‌تر می‌شدند.
اگر ملت‌ها در مورد نگه‌داشتن انسان‌ها در فضا برای همیشه جدی هستند، باید راهی برای مدیریت و کنترل شیوع این گونه‌های جدید باکتریایی پیدا کنند.
