پس از ۸۰ سال: منتظر انفجار درخشان یک کوتوله سفید در آسمان باشید!
در حالی که چشم‌ها به خورشیدگرفتگی هشتم آوریل دوخته شده بود، یک پدیده کیهانی بسیار خاص خودش را آماده نمایش می‌کرد: انفجار نواختر در سیستم دوتایی فاصله دور تاج شمالی.
این سیستم دوتایی که در فاصله ۳۰۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد، خانه یک کوتوله سفید به نام «تی تاج شمالی» است. به گفته ناسا، این کوتوله سفید در آستانه یک فوران نواختر بسیار چشمگیر قرار دارد، که ممکن است تنها یک بار در عمر هر انسان رخ دهد.
انتظار می‌رود این رویداد کیهانی نادر قبل از پایان تابستان امسال رخ دهد و احتمالا حتی با چشم غیرمسلح نیز قابل مشاهده باشد.
به گفته ناسا، برای دیدن این نمایش کیهانی نیازی به تلسکوپ‌های گران‌قیمت نخواهد بود. فوران‌های تی تاج شمالی تقریبا هر ۸۰ سال یک بار رخ می‌دهند و آخرین بار در سال ۱۹۴۶ بوده است.
ویلیام کوک، مدیر برنامه محیطی شهاب‌واره‌های ناسا می‌گوید: «این اتفاق چیزی شبیه دنباله‌دار هالی است که هر ۷۵ تا ۸۰ سال اتفاق می‌افتد، ولی توجه رسانه‌ای به نواخترها کمتر از هالی است.»
دانشمندان چگونه می‌دانند که این انفجار قرار است به زودی رخ دهد؟ براساس محاسبات ریاضی و شواهد عینی. تی تاج شمالی آخرین بار در سال ۱۹۴۶ شاهد یک نواختر بود - ۷۸ سال پیش. عامل دیگر این است که این ستاره حدود یک سال قبل از وقوع نواختر، رو به تاریکی رفته است.
کوتوله سفید تی تاج شمالی بخشی از یک سیستم دوتایی است که دیگری یک غول قرمز است. وقتی غول قرمز مواد را به سطح کوتوله سفید می‌ریزد، به مرور زمان این مواد انباشته می‌شوند تا اینکه دمای سطح کوتوله به میلیون‌ها درجه سانتیگراد برسد و واکنش هسته‌ای شروع شود. این واکنش انرژی عظیمی آزاد می‌کند و باعث می‌شود کوتوله سفید برای مدتی بسیار درخشان شود.
به گفته ناسا، درخشندگی تی تاج شمالی در اوج انفجار می‌تواند به اندازه سیاره مشتری باشد و حداقل برای چند روز با چشم غیرمسلح قابل رؤیت خواهد بود. اما پس از آن، ستاره مجددا به تاریکی فرو خواهد رفت و برای چند دهه از دید بشر پنهان خواهد شد.
مردیت مک‌گرگور، استادیار دانشگاه جانز هاپکینز می‌گوید: «نواخترهایی که کشف کرده‌ایم خیلی زیاد اند، اما بیشترشان تکرار نشده‌اند. یا شاید دوره تکرارشان چنان طولانی است که نمی‌دانیم کی شاید دوباره تکرار شوند.» اما تی تاج شمالی یک نمونه برجسته از نواخترهای تکراری است که همین ویژگی آن را به یک رویداد کیهانی منحصر به فرد تبدیل می‌کند.
این انفجار به دانشمندان کمک می‌کند تا درک بهتری از چگونگی انتقال مواد میان ستارگان در سیستم‌های دوتایی و فرایندهای گرماهسته‌ای در کوتوله‌های سفید به دست آورند. رویدادی که برای چندمین بار در تاریخ تی تاج شمالی در حال تکرار است.
