کشف الگوهای هندسی شگفت‌انگیز از لانه‌سازی ماهی‌ها در قعر جنوبگان
یک تیم اکتشافی که برای یافتن بقایای کشتی معروف «اِندورِنس» در دریای «وِدل» در جنوبگان فعالیت می‌کرد، به کشفی غیرمنتظره دست یافت: هزاران لانه ماهی با آرایش هندسی منظم در کف دریا که تا پیش از جدا شدن کوه یخی عظیم «A68» در سال ۲۰۱۷ زیر یخ‌های قطبی پنهان مان
کوه یخی «A68» با وسعت ۵,۸۰۰ کیلومتر مربع، تقریباً برابر با مساحت ایالت دلاویر آمریکا، در تیرماه ۲۰۱۷ از صفحه یخی «لارسن» جدا شد و همین امر نخستین فرصت را برای مشاهده بستر دریایی فراهم کرد. به دنبال این تغییر، پژوهشگران در ژانویه ۲۰۱۹ با کشتی تحقیقاتی «SA Agulhas II» به مدت ۴۹ روز رهسپار منطقه شدند، اما به دلیل یخ‌زدگی شدید موفق نشدند محل غرق شدن کشتی را بررسی کنند.
تیم اکتشافی به رهبری دانشگاه اسکس با استفاده از زیردریایی کنترل از راه دوری به نام «لاسّی» تصاویری از کف دریا ثبت کرد که نشان می‌داد بستر یخ‌زده مملو از حفره‌هایی منظم است. بررسی ویدئوها آشکار کرد که این حفره‌ها لانه‌های ماهی از گونه «Lindbergichthys nudifrons» هستند؛ نوعی ماهی اقیانوسی شناخته‌شده به نام «یلوفین ناتی» که در آب‌های بسیار سرد و پرفشار زندگی می‌کند. این ماهی‌ها لانه‌های دایره‌ای کوچک می‌سازند و نرها تا چهار ماه از تخم‌ها مراقبت می‌کنند.
روس کانلی، نویسنده اصلی پژوهش، اعلام کرد که ۱,۰۳۶ لانه فعال در پنج ناحیه کف دریا شناسایی شده که در شش الگوی مجزا از جمله دسته‌های فشرده، ردیفی، هلالی، بیضوی، شکل «U» و نیز لانه‌های منفرد قرار داشتند. به گفته او، بیش از ۴۲ درصد این لانه‌ها در قالب گروه‌های فشرده دیده شدند؛ آرایشی که به باور پژوهشگران راهکاری برای کاهش تهدید شکارچیانی مانند ستاره دریایی و کرم‌های شکارگر است.
پژوهشگران این رفتار گروهی را مصداق «نظریه گله خودخواه» دانسته‌اند؛ یعنی جانوران با قرار دادن دیگران میان خود و شکارچی خطر را کاهش می‌دهند. آن‌ها همچنین دریافتند لانه‌های منفرد معمولاً بزرگ‌تر بودند و احتمالاً متعلق به ماهیان قوی‌تری هستند که توانایی دفاع مستقل دارند.
گزارش تازه که در مجله «Frontiers» منتشر شده، نخستین سند علمی درباره وجود الگوهای پیچیده لانه‌سازی این ماهی قطبی است و به گفته محققان می‌تواند به ایجاد منطقه حفاظت‌شده دریایی در دریای وِدل منجر شود. روس کانلی تأکید کرد: «این کشف نشان می‌دهد چقدر جهان زیر یخ‌های جنوبگان ناشناخته مانده و چقدر ضروری است قبل از آن‌که چیزی را از دست بدهیم، از آن محافظت کنیم.»
لاشه کشتی «اندورِنس» که در سال ۱۹۱۵ در یخ‌ها گرفتار شد، در نهایت طی مأموریتی جداگانه در سال ۲۰۲۲ پیدا شد.
