یافته مهم دانشمندان درباره افزایش وزن زنان در دهه چهارم زندگی
نتایج پژوهشهای تازه نشان میدهد افزایش وزن مرتبط با یائسگی، برخلاف تصور رایج، از سالها پیش از توقف قاعدگی و معمولاً از میانه دهه چهارم زندگی آغاز میشود.
این یافتهها نشان میدهد تغییرات هورمونی و متابولیک بدن زنان، زودتر وارد فاز جدیدی میشود و میتواند به تجمع چربی، بهویژه در ناحیه شکم، منجر شود.
بر اساس گزارشهای علمی منتشرشده، بسیاری از زنان در این سنین با وجود تغذیه سالم و ورزش منظم، متوجه افزایش تدریجی وزن و تغییر در فرم بدن خود میشوند. عدد روی ترازو آرام بالا میرود، لباسها متفاوت میایستند و چربی شکمی ظاهر میشود؛ در حالی که هنوز چند سالی تا یائسگی فاصله وجود دارد. متخصصان میگویند این مسئله لزوماً به کاهش اراده یا تغییر سبک زندگی مربوط نیست، بلکه ریشه در فیزیولوژی بدن دارد.
مطالعات نشان میدهد در دورهای موسوم به پیشیائسگی، که ممکن است سالها طول بکشد، هورمونهای استروژن و پروژسترون دچار نوسانهای نامنظم میشوند. این نوسانها تقریباً تمام سیستمهای متابولیکی بدن را تحت تأثیر قرار میدهند. بدن شروع میکند قند و کربوهیدراتها را با کارایی کمتری بسوزاند، متابولیسم در حالت استراحت کند میشود و توزیع چربی از ران و باسن به سمت شکم تغییر میکند. همزمان، روند ساخت عضله نیز آهستهتر میشود.
پژوهشگران تأکید میکنند که در این مرحله، حتی اگر وزن کلی تغییر چندانی نکند، ترکیب بدن دگرگون میشود؛ یعنی عضله کاهش مییابد و چربی عمقی شکمی افزایش پیدا میکند. این نوع چربی با افزایش خطر دیابت نوع ۲، بیماریهای قلبی، کبد چرب و اختلالات خواب ارتباط دارد.
مطالعهای طولانیمدت که از سال ۱۹۹۴ وضعیت سلامت زنان را در نقاط مختلف آمریکا دنبال کرده، نشان داده افزایش توده چربی و کاهش عضله بدون چربی، سالها پیش از یائسگی آغاز میشود. به گفته پژوهشگران، وقتی این تغییرات به مرحله یائسگی برسد، بازگرداندن آنها دشوارتر خواهد بود، هرچند غیرممکن نیست.
کارشناسان سلامت معتقدند پیشیائسگی یک «پنجره فرصت متابولیک» است؛ دورهای که بدن هنوز توان سازگاری دارد و میتواند به تمرینات قدرتی، تغذیه باکیفیت و خواب مناسب پاسخ مثبت بدهد. تمرکز صرف بر ورزش هوازی کافی نیست و تمرینات مقاومتی برای حفظ عضلات و حساسیت به انسولین اهمیت زیادی دارد. همچنین مصرف پروتئین کافی، مدیریت استرس و خواب منظم بین ۷ تا ۸ ساعت در شب، نقش کلیدی در کنترل این تغییرات ایفا میکند.
به گفته متخصصان، درک این واقعیت که متابولیسم بدن در این سالها «خراب» نشده بلکه در حال تطبیق با مرحلهای جدید از زندگی است، میتواند به زنان کمک کند با آگاهی و برنامهریزی، سلامت متابولیک خود را در سالهای پیش از یائسگی و پس از آن حفظ کنند.
