آیا جنگ ایران و اسرائیل دوباره شعله‌ور می‌شود؟
با شدت گرفتن بحران‌های منطقه‌ای، این پرسش جدی مطرح است: آیا جنگ میان ایران و اسرائیل دوباره آغاز خواهد شد؟
پس از دهه‌ها «جنگ در سایه» که دو طرف بیشتر از طریق نیروهای نیابتی در منطقه درگیر بودند، در خرداد ۱۴۰۴ این تقابل به رویارویی مستقیم نظامی کشیده شد؛ رویارویی‌ای که خاورمیانه را لرزاند و در نهایت با آتش‌بسی متزلزل پایان یافت.
اما تنش‌ها همچنان ادامه دارد و نگرانی‌ها درباره آینده روابط دو کشور بیشتر شده است.
از نبرد نیابتی تا موشک‌های بالستیک
اسرائیل همواره با هدف محدود کردن نفوذ ایران، بازوهای منطقه‌ای تهران همچون حزب‌الله در لبنان، گروه‌های مسلح در سوریه و حماس در غزه را هدف قرار داده است.
در مقابل، ایران نیز با تکیه بر همین بازوها، تلاش کرده امنیت اسرائیل را به چالش بکشد. اما این معادله در خرداد ۱۴۰۴ تغییر کرد.
اسرائیل با حملات هوایی گسترده به مراکز نظامی ایران، تهران را به تلاش برای توسعه سریع توان هسته‌ای متهم کرد. ایران در پاسخ، عملیات «وعده صادق ۳» را آغاز کرد و با شلیک موشک‌های بالستیک و اعزام پهپادها به عمق اسرائیل، معادله را تغییر داد.
هرچند بخش بزرگی از این حملات رهگیری شد، اما تعدادی از موشک‌ها به هدف خورد و خسارات جانی و زیرساختی برجای گذاشت.
آتش‌بس شکننده یا پایان جنگ؟
در ۳ تیر ۱۴۰۴، با میانجی‌گری فشرده آمریکا، آتش‌بسی میان تهران و تل‌آویو برقرار شد. اما این توافق نتوانست ریشه‌های بحران را حل کند.
- از دید اسرائیل: طبق گزارش رویترز، تل‌آویو به همه اهداف خود نرسید؛ مهم‌ترین آن توقف کامل برنامه هسته‌ای ایران بود. همچنین بازدارندگی در برابر تهران و نیروهای نیابتی‌اش، و انتقام برای حملات پیشین، همچنان ناقص ماند.
- از دید ایران: این جنگ نشان داد اسرائیل توانایی حمله مستقیم به خاک ایران را دارد. تهران ناچار است توان بازدارندگی خود را تقویت کند و همزمان برای حفظ اعتبار سیاسی و نظامی‌اش واکنش نشان دهد.
عوامل بازگشت به جنگ
طبق تحلیل Associated Press، چند عامل می‌تواند دوباره جرقه جنگ را بزند:
- برنامه هسته‌ای ایران: مهم‌ترین و حساس‌ترین عامل است. اسرائیل دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را تهدیدی وجودی می‌داند و احتمال دارد دست به حمله پیش‌دستانه بزند.
- اهداف نیمه‌تمام اسرائیل: ناکامی در تخریب کامل زیرساخت‌های نظامی ایران ممکن است انگیزه حملات تازه باشد.
- تحرکات نظامی دو طرف: رزمایش‌های اسرائیل برای جنگ چندجبهه‌ای و آزمایش‌های موشکی و پهپادی ایران ادامه دارد.
- نقش قدرت‌های جهانی: تغییر در سیاست‌های آمریکا، روسیه یا چین می‌تواند معادلات منطقه‌ای را دگرگون کند.
آینده‌ای مبهم بر لبه پرتگاه
به نظر می‌رسد وضعیت بازدارندگی متقابل میان ایران و اسرائیل دیگر مانند گذشته نیست. رویارویی مستقیم به واقعیت تبدیل شده و خطر جنگی گسترده همچنان بر منطقه سایه افکنده است.
اکنون پرسش اصلی این نیست که آیا جنگی رخ خواهد داد، بلکه این است که چه زمانی و با چه پیامدهایی برای منطقه و جهان؟
