یک روزنامه آمریکایی گام بعدی ایران را بعد از موشکهای حزبالله، فاش کرد!
ابهام ایران درباره واکنش احتمالی به اسرائیل مانع از رصد نشانههای انتقام توسط ناظران نمیشود.
هفتههاست که خاورمیانه و جهان از ترس شروع یک جنگ منطقهای فراگیر، نفس خود را در سینه حبس کردهاند. جنگی که در صورت اجراییشدن تصمیم به پاسخ حزبالله به ترور فرمانده برجستهاش، فؤاد شکر، در ضاحیه جنوبی بیروت یا تصمیم به پاسخ ایران به ترور رئیس دفتر سیاسی حماس، اسماعیل هنیه، در تهران رخ خواهد داد.
به گزارش روزنامه نیویورک تایمز آمریکا، تبادل آتش روز یکشنبه گذشته بین حزبالله و اسرائیل به نظر فرارسیدن لحظهای که همه از آن میترسیدند را نشان میداد و میگفت که جنگ فراگیر آغاز شده است، اما به سرعت دو طرف درگیریهای متقابل خود را خاتمه دادند.
این روزنامه آمریکایی معتقد است که این نتیجه تنها یک چیز را آشکار کرد و آن این است که حمله اخیر حزبالله، بهترین راهی بود که گروه لبنانی و ایران برای پاسخ به عملیاتهای اسرائیل که برای آنها خجالتآور بود، یافتند.
با وجود اینکه ویژگیهای پاسخ احتمالی ایران هنوز مشخص نیست، اصرار حزبالله بر حملهای محدود باعث میشود که کارشناسان معتقد شوند که این حمله بازتابدهنده برنامههای ایران است که در حال اندیشیدن به چگونگی تسویه حساب با اسرائیل میباشد.
دقت و تناسب
نیویورک تایمز از محمدعلی شعبانی، تحلیلگر ایرانی، نقل کرده که «ایرانیها همچنان به اشارههایی درباره حملهای با دقت بالا ادامه میدهند» و معتقد است که «دقت و تناسب اکنون کلید چگونگی نگاه به این موضوع است.»
پس از گذشت بیش از ۱۰ ماه از جنگ غزه، منطقه در ماه گذشته وارد مرحله جدیدی از تشدید تنشها شد، هنگامی که اسرائیل حزبالله را متهم به شلیک موشک به یک زمین فوتبال در جولان اشغالی کرد که منجر به کشته و زخمی شدن تعدادی از کودکان شد، هرچند که حزبالله کاملاً این اتهام را رد کرده است.
سپس اسرائیل منطقه را به لبه پرتگاه برد، وقتی که فؤاد شکر را در تاریخ ۳۰ جولای در حملهای به پایتخت لبنان ترور کرد. چند ساعت بعد اعلام شد که اسماعیل هنیه در قلب تهران، جایی که در مراسم تحلیف رئیسجمهور جدید ایران، مسعود بزشکیان، شرکت داشت، ترور شده است. عملیاتی که ایران و جنبش حماس، تلآویو را مسئول آن دانستند.
علی فایز، مدیر پروژه ایران در گروه بحرانهای بینالمللی معتقد است که «اگر اسرائیل بتواند بدون مجازات از قتل متحدان ایران در وسط تهران فرار کند، دیگر هیچ مکان امنی برای رهبری ایران وجود نخواهد داشت.»
وی معتقد است که «این علامت ضعف برای مخالفان داخلی و خارجی، برای رهبران ایرانی که با معضل نداشتن راهی برای دستیابی به هدف واکنش با هزینه کم و بدون اینکه به نتایج معکوس منجر شود، مواجه هستند، غیرقابل تحمل است.»
اما عدم پاسخدهی، به گفته وی، «تهدیدی وجودی به اندازه خطرات انتقامگیری است.»
احتمال حمله هماهنگ منتفی است
یکی از عواملی که واکنش ایران را پیچیدهتر کرده، این است که این کشور قبلاً قدرت نظامی خود را در پاسخ به حمله اسرائیل به کنسولگری خود در دمشق در آوریل گذشته نشان داده است.
در آن زمان، ایران با شلیک بیش از ۳۰۰ موشک و پهپاد مسلح به سمت اسرائیل واکنش نشان داد، اما به نظر میرسید که این حمله را مدتها قبل اعلام کرده بود، که این فرصت را به تلآویو و ایالات متحده داد تا دفاع هوایی خود را آماده کرده و تقریباً همه چیزهایی که پرتاب شده بود را سرنگون کنند.
کارشناسان منطقهای معتقدند که اقدام حزبالله به عمل کردن بهتنهایی و بدون هماهنگی نشان میدهد که گزینه حمله هماهنگ توسط نمایندگان ایران در منطقه از همان ابتدا دور از ذهن بوده است.
در سخنرانی روز یکشنبه گذشته، حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله گفت: «مردم میتوانند نفس راحت بکشند.»
دیپلماتهای منطقهای به اظهارات برخی از رهبران ایرانی که اندکی قبل از حملات حزبالله مطرح شده و به یک حمله قریبالوقوع ولی محدود اشاره داشتند، تأکید کردند.
پس از حمله، علی خامنهای، رهبر ایران گفت که پاسخ «همیشه به معنای حمل سلاح نیست؛ بلکه به معنای فکر کردن صحیح، صحبت کردن بهدرستی و فهم دقیق مسائل و ضربه زدن دقیق به هدف است.» کارشناسان این اظهارات را به این معنی دانستند که واکنش ایران شبیه به آنچه در آوریل گذشته رخ داد، نخواهد بود.
معضل اصلی
با این حال، معضل اصلی ایران اکنون، انتخاب واکنشی است که خطر کشاندن ایالات متحده به جنگ را به همراه نداشته باشد، بهویژه پس از اینکه واشنگتن ناوهای جنگی خود را در منطقه مستقر کرده است.
ژنرال کنت اف. مککنزی جونیور، رئیس سابق فرماندهی مرکزی پنتاگون، گفت: «ایرانیها ترسیدهاند.»
او افزود که ایران ممکن است با هدف قرار دادن «هدفی نرم و بهشدت محافظتنشده مانند یک سفارتخانه یا تأسیسات دیگر در اروپا، آفریقا یا آمریکای جنوبی» واکنش نشان دهد.
برخی از مقامات آمریکایی احتمال میدهند که ایران ممکن است تا زمانی که مذاکرات آتشبس در غزه ادامه دارد، واکنش خود را به تأخیر بیندازد.
برخی کارشناسان منطقهای نیز به تلاشهای دیپلماتیک فشرده برای احتمال برگزاری مذاکرات درباره رفع تحریمها علیه ایران اشاره کردند.
در این زمینه، مها یحیی، مدیر مرکز کارنگی خاورمیانه در بیروت به نیویورک تایمز گفت: «ایران بسیار عملی عمل میکند و بهطور طبیعی به این فکر میکند که چگونه از این تلاش دیپلماتهای غربی بهرهبرداری کند.»
شعبانی نیز معتقد است که «مشکل برای خامنهای و نصرالله این است که اسرائیلیها اکنون میدانند که آنها منطقی هستند.» او افزود: «وقتی از غیرقابل پیشبینی بودن دست میکشید، این به تسلط اسرائیل کمک میکند.»
با این حال، برخی دیپلماتهای منطقهای اذعان میکنند که حتی با وجود چیزی که ضعف امروز حزبالله و ایران نامیده میشود، آنها قبلاً هزینه سنگینی را به اسرائیل تحمیل کردهاند و باعث شدهاند که ساکنان شمال این کشور نتوانند به خانههای خود بازگردند.