احتمال عقبنشینی تهران برای انتقام از اسرائیل در مقابل پیشرفت ملموس در مذاکرات غزه
درحالیکه جهان منتظر واکنش ایران و متحدانش به اسرائیل در قبال ترور اسماعیل هنیه هستند، سوالاتی در مورد احتمال عقبنشینی تهران در انتقامگیری در مقابل پیشرفت ملموس در مذاکرات غزه مطرح میشود.
بر اساس تحلیلی که شبکه آمریکایی CNN منتشر کرده، این مسئله مورد بحث قرار گرفته و امیدی بود که بین رهبران منطقهای که در نشست اضطراری جده گرد هم آمده بودند، وجود داشت.
چهارشنبه، منطقه تحت تأثیر خبرهایی از لغو پروازها در ایران و کشورهای همسایهاش، به دلیل افزایش نگرانی از شلیک احتمالی موشک دچار تنش شد. این وضعیت میتواند به تشدید ترسناک جنگ اسرائیل علیه نوار غزه منجر شود که برای یازدهمین ماه متوالی ادامه دارد.
پس از ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، در تهران در هفته گذشته، مقامات ایرانی به ویژه علی خامنهای رهبر ایران، وعده انتقام از اسرائیل را دادهاند. آنها اسرائیل را مسئول این حادثه میدانند، حادثهای که اسرائیل مسئولیت آن را تأیید یا رد نکرده است.
بر اساس گزارش CNN، نشست سازمان همکاری اسلامی در جده برگزار شد تا به جلوگیری از تشدید وضعیت به یک درگیری گستردهتر کمک کند.
وزیر امور خارجه اردن، ایمن الصفدی، پس از این نشست اعلام کرد: «اولین گام برای جلوگیری از تشدید اوضاع، پایان دادن به ریشه اصلی آن، یعنی تهاجم مستمر اسرائیل به غزه است.»
صفدی در آخر هفته گذشته در تهران بود و با علی باقری، وزیر موقت امور خارجه ایران و مسعود پزشکیان، رئیسجمهور جدید این کشور، دیدار کرد.
شرایط کنونی متفاوت است
در مقابل، تلاشهایی برای قانع کردن نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، جهت نرمتر کردن موضع خود در مذاکرات آتشبس با حماس نیز در جریان است.
اگرچه این تلاشها جدید نیستند، اما شرایط کنونی ممکن است نسبت به تلاشهای قبلی تغییر ایجاد کند.
ناگهان، پس از نشت اطلاعات اسرائیلی مبنی بر به بنبست رسیدن مذاکرات آتشبس در غزه، مذاکرات به شدت جان گرفت.
دفتر نتانیاهو دیروز، پنجشنبه، اعلام کرد که به درخواست رهبران ایالات متحده، مصر و قطر، یک هیئت را برای ادامه مذاکرات در نیمه این ماه ارسال میکند.
پیش از این، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، دو روز پیش اعلام کرده بود که ایالات متحده و متحدانش به اسرائیل و ایران بهطور مستقیم اعلام کردهاند که «هیچکس نباید این درگیری را تشدید کند.»
وی اظهار داشت که مذاکرات آتشبس در غزه وارد «مرحله نهایی« شده و ممکن است به دلیل تشدید بیشتر در مناطق دیگر، در معرض خطر قرار گیرد.
اما به گزارش شبکه آمریکایی، تهران به یک پوشش دیپلماتیک نیاز دارد تا از تهدیدات خود علیه اسرائیل پس از کشته شدن هنیه عقبنشینی کند.
این شبکه افزود: «آتشبس در غزه میتواند به تهران این امکان را بدهد که ادعا کند بیشتر از انتقامجویی، به زندگی فلسطینیان در این منطقه توجه دارد.»
رئیسجمهور فرانسه، امانوئل مکرون، نیز وزن دیپلماتیک خود را به این ماجرا اضافه کرده است. او در تماسی تلفنی با پزشکیان در روز چهارشنبه اعلام کرد که انتقام از اسرائیل باید کنار گذاشته شود.
پزشکیان در این خصوص واکنشی محتاطانه از خود نشان داد و گفت: «اگر آمریکا و کشورهای غربی واقعاً میخواهند از جنگ جلوگیری کنند، باید فوراً فروش سلاح و حمایت از اسرائیل را متوقف کرده و آن را مجبور به توقف جنگ و آتشبس در غزه کنند.»
در حالی که جنگ اسرائیل علیه نوار غزه وارد یازدهمین ماه خود میشود و نزدیک به چهل هزار فلسطینی کشته شدهاند، پایان این درگیری همچنان نامشخص است.
برای موفقیت طرح آتشبس در غزه، باید نتانیاهو نیز به آن متقاعد شود. به گزارش CNN، اگر تغییری قرار است اتفاق بیفتد، طبق اجماع سازمان همکاری اسلامی، باید از خارج صورت گیرد، از سوی رئیسجمهور آمریکا جو بایدن، به عنوان اتنها فردی که نفوذ کافی برای آرام کردن نتانیاهو دارد.
اما با گذشت نزدیک به یک سال از درگیریها، بایدن از مواجهه با دولت اسرائیل که افراطیترین و راستگراترین دولت تاریخ این کشور است، خودداری میکند، که این مسئله نیز به افزایش ناامیدی منجر شده است.
با خروج وزیر خارجه موقت ایران از تهران پس از نشست اضطراری چهار ساعته، توجه دوباره به حزبالله لبنان معطوف شده است، گروهی که قصد دارد برای انتقام از ترور فرمانده ارشد نظامی خود، فؤاد شکر، که چند ساعت پیش از کشته شدن هنیه در بیروت به قتل رسید، اقدام کند.
یک مقام آمریکایی و یک مقام اطلاعاتی غربی به شبکه CNN اعلام کردهاند که اکنون نگرانیها بیشتر به این سمت است که حزبالله اقدامات بیشتری نسبت به ایران انجام دهد، که احتمال این را مطرح میکند که این گروه بدون هماهنگی با ایران وارد عمل شود.
به استثنای تبادل مستقیم آتش بین ایران و اسرائیل در ماه آوریل، حزبالله تاکنون حملاتی علیه اسرائیل انجام داده و این بار ممکن است دو حمله انجام دهد: یکی برای شکر و دیگری برای هنیه، رهبر حماس.
بر اساس گزارش این شبکه آمریکایی اگر چنین باشد، واکنش اسرائیل به حزبالله ممکن است به سرعت به یک تشدید تنش منطقهای تبدیل شود که ایران را نیز درگیر کند، چیزی که همه از آن بیم دارند.