نخستین تصویر از شبکههای زهکشی رودخانهای مریخ منتشر شد
دانشمندان اعلام کردهاند که برای نخستینبار موفق به شناسایی ۱۶ حوضه رودخانهای بزرگ بر سطح مریخ شدهاند؛ مناطقی که بنا بر ارزیابیها میلیاردها سال پیش سرشار از جریانهای آبی بوده و شاید نقش مهمی در شکلگیری حیات احتمالی در سیاره سرخ داشتهاند.
پژوهشگران میگویند این نواحی میتوانند از بهترین گزینهها برای ماموریتهای آینده جستوجوی آثار زندگی باشند.
به گزارش ایسنا، بررسیهای جدید نشان میدهد که در دورانهای بسیار دور روی مریخ بارش باران رخ داده و آب حاصل در درهها و رودخانهها جمع شده است. این جریانها دهانهها را پر کرده، به درون درهها سرازیر شده و احتمالاً مسیر خود را تا یک اقیانوس بزرگ مریخی ادامه دادهاند. تحقیقات تازه تأکید میکند که اطراف این رودخانهها یکی از متنوعترین محیطها از نظر زیستی در مقیاس زمینی بوده است؛ مشابه آنچه امروز در حوضه رودخانه آمازون با دهها هزار گونه شناختهشده دیده میشود.
بر پایه پژوهشی از «دانشگاه تگزاس در آستین»، این نخستینبار است که شبکههای زهکشی بزرگ در مریخ بهصورت نظاممند تعریف و نقشهبرداری میشوند. در این مطالعه ۱۶ حوضه رودخانهای بزرگ مشخص شده است که به باور محققان، شرایط بالقوه مناسب برای شکلگیری حیات در گذشته مریخ داشتهاند. «تیموتی گاج»، از اعضای تیم پژوهشی، گفت که مدتها وجود رودخانهها در مریخ مشخص بود، اما گستردگی و سازمانیافتگی آنها در مقیاس جهانی روشن نبود.
گاج و «عبدالله زکی» با ترکیب مجموعه دادههای منتشرشده از شبکههای درهها، دریاچهها و رودخانههای مریخ، موفق شدند ۱۹ خوشه بزرگ از ساختارهای فرسایشی را شناسایی کنند که ۱۶ مورد از آنها به هم پیوستهاند و حوضههایی با وسعت دستکم ۱۰۰ هزار کیلومتر مربع را شکل میدهند. این معیار همان آستانهای است که روی زمین برای یک حوضه رودخانهای بزرگ در نظر گرفته میشود. برای مقایسه، حوضه آبریز آمازون حدود ۶.۲ میلیون کیلومتر مربع وسعت دارد و حوضه کلرادو در تگزاس به ۱۰۳۳۰۰ کیلومتر مربع میرسد.
پژوهشگران توضیح میدهند که نبود فعالیتهای تکتونیکی در مریخ باعث شده تعداد این حوضههای بزرگ نسبت به زمین کمتر باشد. با این حال، یافتهها نشان میدهد که این مناطق با وجود آنکه تنها پنج درصد از زمینهای باستانی مریخ را شامل میشوند، حدود ۴۲ درصد از کل مواد فرسایشیافته توسط رودخانههای مریخی را در بر میگیرند.
به گفته زکی، تمرکز رسوبات مغذی در این مناطق آنها را به نقاطی مهم برای جستوجوی نشانههای حیات گذشته تبدیل میکند. پژوهشگران همچنین تأکید کردهاند که هرچند سطح مریخ از شبکههایی کوچکتر تشکیل شده، اما همین ۱۶ حوضه رودخانهای بزرگ میتوانند کلیدیترین مناطق برای ارزیابی سکونتپذیری مریخ در مأموریتهای آینده باشند. این پژوهش در نشریه «PNAS» منتشر شده است.
