کشف بقایای ۴۶ گونه جانوری از عصر یخبندان در غاری در شمال نروژ
دانشمندان نروژی موفق شدهاند بقایای ۴۶ گونه جانوری مربوط به حدود ۷۵ هزار سال پیش را در غاری در شمال این کشور کشف کنند.
این مجموعه فسیلی که شامل پستانداران، پرندگان، ماهیان و بیمهرگان دریایی است، یکی از قدیمیترین و کاملترین شواهد زیستی از دوران آخرین عصر یخبندان در شمال اروپا به شمار میآید.
این یافتهها در غار «آرنه کوآم» در منطقه استوراستانهولا بهدست آمده است؛ غاری که در دهه ۱۹۹۰ بهطور اتفاقی هنگام حفاری یک تونل کشف شد. در آن زمان تنها بقایای یک خرس قطبی شناسایی شده بود، اما بین سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ گروهی از پژوهشگران موزه دانشگاه برگن با پشتیبانی «شورای پژوهشی نروژ» کاوشهای گستردهتری را آغاز کردند.
استخوانهای کشفشده در لایههای رسوبی مربوط به دورهای بین ۸۵ تا ۷۱ هزار سال پیش قرار داشتند؛ زمانی که هنوز یخچالهای طبیعی سراسر اسکاندیناوی را نپوشانده بودند. ساختار خاص غار و ارتفاع زیاد آن سبب شده بود رسوبات از تخریب ناشی از یخچالها در امان بمانند و فسیلها بهصورت استثنایی حفظ شوند.
در میان بقایای کشفشده، استخوانهایی از خرس قطبی، فک حلقهدار، شیر دریایی، گوزن شمالی، روباه قطبی و نهنگ آبی مشاهده شده است. همچنین پژوهشگران موفق به شناسایی ۲۳ گونه پرنده شامل اردکها، مرغابیان دریایی و پرندگان خشکی شدند. تنوع بالای این مجموعه، تصویری از یک زیستبوم ساحلی با توندرا و یخهای فصلی دریا ارائه میدهد.
پژوهشگران برای شناسایی گونهها از فناوریهای پیشرفتهای مانند «DNA بارکدینگ» و «متابارکدینگ» استفاده کردند که امکان استخراج توالیهای ژنتیکی از استخوانهای خردشده چندمیلیمتری را فراهم میکند. با این روش، حتی گونههایی شناسایی شدند که با روشهای کلاسیک قابل تشخیص نبودند.
به گفتهی سَن بوسنکول، استاد زیستشناسی دانشگاه اسلو، این کشف از نظر علمی کمنظیر است، زیرا بیشتر آثار زیستی عصر یخبندان در شمال اروپا در اثر پیشروی یخچالها از بین رفتهاند. او میگوید این مجموعه «پنجرهای بیسابقه به گذشته قطب شمال» میگشاید و نشان میدهد در دورههای گرمتر، بخشهایی از سواحل اسکاندیناوی قابل سکونت بوده است.
تحلیل DNA نشان داده چند گونه شناساییشده به دودمانهایی تعلق دارند که امروز منقرض شدهاند، موضوعی که میتواند درک بهتری از تأثیر تغییرات اقلیمی بر حیات قطبی در گذشته و آینده ارائه دهد.