چگونه در ایران با درآمد روزانه دو دلار زندگی می‌کنند؟
طبق گزارش مرکز آمار، درآمد روزانه ۲۷ درصد از جمعیت ایران تنها دو دلار است و ۶.۵ درصد از کل جمعیت کشور دچار سوءتغذیه هستند؛ یعنی نزدیک به یک‌سوم مردم ایران حتی توان تأمین حداقل‌های زندگی را نیز ندارند.
سقوط ارزش ریال ایران، افزایش بی‌رویه قیمت دلار و رسیدن آن به عدد ۸۶ هزار تومان، قیمت کالاهای ضروری را نیز با افزایشی چندبرابری روبرو کرده، تا جایی که بسیاری از شهروندان از این موضوع ناراضی بوده و اذعان داشتند که حتی از تأمین مایحتاج اولیه و ضروری زندگی نیز عاجز هستند.
گزارش حقوق حداقلی روزانه دو دلار در دی‌ماه از سوی مرکز ملی آمار منتشر شد. در آن زمان قیمت دلار هنوز به کانال ۸۰ هزار تومان نرسیده بود. اما باتوجه به رسیدن قیمت دلار به ۸۶ هزار تومان، در حال حاضر حقوق روزانه ۲۷ درصد از جمعیت ایران حتی کمتر از دو دلار است.
خانواده‌های با درآمد پایین با هر جهش قیمتی در اقلام خوراکی مجبور به جایگزین کردن اقلام ارزان‌تری می‌شوند. روزی که قیمت گوشت قرمز به شکل افسارگسیخته‌ای گران شد، مرغ را جایگزین کردند، با گران‌شدن مرغ، از تخم‌مرغ استفاده کردند و در نهایت حبوبات و سیب‌زمینی را جایگزین تخم‌مرغ خواهند کرد، هرچند آن‌ها هم چندان ارزان نیستند.
آخرین گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد بیش از یک‌سوم مواد غذایی مورد استفادهٔ خانوارهای ایرانی نسبت به دی‌ماه سال گذشته، افزایش قیمت ۴۰ تا ۱۰۳ درصدی داشته‌اند که عمدهٔ این افزایش قیمت به حبوبات و میوه‌ها مربوط است.
ضمن اینکه گزارش مرکز آمار براساس قیمت‌های مصوب است و اگر به قیمت‌های بازار نگاه کنیم متوجه می‌شویم که اقلامی مثل سیب‌زمینی که نرخ مصوب آن ۳۲ هزار تومان است با قیمت ۳۶ تا ۵۸ هزار تومان بسته به منطقه به فروش می‌رسد.
برخی از شهروندان در تماس‌های تلفنی با خبرگزاری «رادیوفردا» شکایات خود را نسبت به بالا‌بودن قیمت اجناس و عدم توانایی در خرید مطرح کردند.
خانم مهیا که در شرق تهران ساکن است، سیب‌زمینی را کیلویی ۶۰ هزار تومان هم خریده است. او به رادیوفردا می‌گوید: «بعد از افزایش قیمت دلار، قیمت‌ها رشد باورنکردنی داشته. الان یک ساندویچ تخم‌مرغ شامل یک عدد تخم‌مرغ و یک گوجه و یک نان، ۲۰ هزار تومان هزینه دارد.»
اگر یک خانوادهٔ چهارنفره بخواهند فقط ساندویچ تخم‌مرغ بخورند، نصف درآمدشان را باید هزینه کنند.
اجارهٔ آپارتمانی که او در شرق تهران در آن زندگی می‌کند، ۲۰ میلیون تومان است. می‌گوید: «بنگاه املاک گفته اجارهٔ این آپارتمان ۶۰ متری هم‌اکنون ۴۰ میلیون تومان است.»
قیمت‌ها عموماً در تهران بالاتر است، اما در شهرهای کم‌برخوردار نیز وضعیت اقتصادی و فشار بر خانوارهای ضعیف کم نیست.
آقای منصور، ساکن زاهدان، حامی چند خانوادهٔ فقیر است. او می‌گوید: «ماهانه کمک‌هزینه‌ای را برای تحصیل یا خوراک تعدادی از خانواده‌های ضعیف پرداخت می‌کردیم و در کنار آن، برخی اقلام خوراکی را به شکل بستهٔ حمایتی به آن‌ها می‌دادیم. با افزایش قیمت‌ها، سبد کالای اهدایی ما کوچک و کوچک‌تر شد و دیگر توان پرداخت کمک‌هزینهٔ تحصیلی را نداریم.»
این اقلام خوراکی شامل ماکارونی، سویا، رب گوجه و روغن می‌شود و تنوع بیشتری ندارد.
حذف گوشت و تخم‌مرغ به‌عنوان منابع پروتئین، دست‌کم ۶.۵ درصد از جمعیت کشور را گرفتار سوءتغذیه کرده است. شاخص جهانی گرسنگی (GHI) در سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که ایران بین لبنان و عربستان قرار دارد. لبنان در دورهٔ مورد بررسی درگیر جنگ نظامی بوده، اما ایران در شرایط صلح درگیر سوءتغذیه شده است.
روزنامهٔ اعتماد چاپ تهران اخیراً در گزارشی نوشته که احتمالاً عدد واقعی بالاتر از این شاخص است: «مطالعات دیگری نشان می‌دهد نشانه‌های سوءتغذیه مانند کمبود وزن متوسط ۶ درصد، کمبود وزن خفیف ۲۵ درصد، کوتاهی قد شدید ۳ درصد، کوتاهی قد متوسط ۸ درصد، کوتاهی قد خفیف ۲۱ درصد، لاغری شدید یک درصد، لاغری متوسط ۵ درصد و لاغری خفیف ۲۰ درصد در میان ایرانی‌ها گزارش شده است.»
باتوجه به قیمت ۶۰۰ هزار تومانی گوشت قرمز در بازارهای ایران و رسیدن قیمت مرغ به ۹۰ هزار تومان در هر کیلو، اوائل بهمن‌‌ماه نیز علی‌اصغر ملکی، رئیس اتحادیهٔ گوشت گوسفندی، تأیید کرد که با افزایش قیمت‌ها که هم‌زمان با افزایش قیمت دلار بوده، بازار دچار افت و سکوت شده است.
به نظر می‌رسد نخریدن گوشت تنها منحصر به آن ۲۷ درصدی نمی‌شود که روزانه کمتر از دو دلار درآمد دارند و بخش وسیع‌تری از جامعه را شامل می‌شود؛ وضعیتی که از گوشت یک کالای لوکس ساخته و تنها بخشی از جامعهٔ ایرانی توان خرید آن را دارند.
تحلیل شاخص گرسنگی جهانی ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که ۵.۳ درصد از کودکان ایرانی، به علت سوءتغذیهٔ مزمن و وضعیت بد غذایی، کوتاه‌قد هستند.
