دو سال پس از COP28؛ «توافق امارات» به مرجع تازه اقدام جهانی اقلیم تبدیل شد
امروز شنبه ۱۳ دسامبر، دومین سالگرد اعلام «توافق امارات» است؛ توافقی که در پایان کنفرانس COP۲۸ با ابتکار دکتر سلطان احمد الجابر شکل گرفت و بهعنوان نقطه عطفی در تقویت همکاری جهانی برای مقابله با بحران تغییرات اقلیمی شناخته میشود.
این توافق تاریخی با اتکا به رویکرد آیندهنگرانه رهبری امارات و حمایت گسترده سیاسی و اجرایی، توانست ۱۹۸ طرف عضو کنوانسیون چارچوب سازمان ملل درباره تغییرات اقلیمی را حول مجموعهای از اقدامات عملی و کمسابقه همسو کند. محور این اقدامات، کاهش انتشار گازهای گلخانهای، تقویت سازگاری با پیامدهای تغییر اقلیم و توسعه سازوکارهای مالی برای حمایت از کشورها و جوامع آسیبپذیر بود.
در متن توافق، اهداف مشخصی برای تحول نظام انرژی جهانی گنجانده شد؛ از جمله تعهد به سهبرابر کردن ظرفیت تولید انرژیهای تجدیدپذیر تا سال ۲۰۳۰، دو برابر کردن بهرهوری انرژی و مهار روند تخریب جنگلها. یکی از دستاوردهای برجسته COP28 نیز ایجاد صندوقی برای رسیدگی به خسارات و پیامدهای تغییرات اقلیمی بود که برای نخستین بار در تاریخ این نشستها محقق شد.
نتایج COP28 تنها به مذاکرات رسمی محدود نماند. برنامه اقدام ریاست کنفرانس توانست بخش خصوصی را بهطور بیسابقهای در مسیر کربنزدایی بسیج کند. «میثاق کاهش انتشار در بخش نفت و گاز» بهعنوان گستردهترین مشارکت داوطلبانه بخش خصوصی در این حوزه، شرکتهایی را دربر گرفت که حدود ۴۰ درصد از تولید جهانی نفت را نمایندگی میکنند و هدف آن کاهش قابلتوجه انتشار متان و کربن از عملیات تولیدی است. همچنین صندوق سرمایهگذاری «آلترا» بهعنوان بزرگترین صندوق متمرکز بر اقلیم راهاندازی شد تا با هدفگذاری جذب ۲۵۰ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۰، تامین مالی راهحلهای اقلیمی را در مقیاس جهانی تسریع کند.
این دستاوردها جایگاه امارات را بهعنوان بازیگری میانجیگر و اثرگذار در همگرایی دیدگاهها تقویت کرد؛ کشوری که توانست دولتها، صنایع انرژی و مالی و نهادهای مدنی را در مسیر اجماع و همکاری کنار هم قرار دهد. تاکید بر مشارکت فراگیر و شنیده شدن صدای همه طرفها، بهویژه کشورهای در حال توسعه، از ویژگیهای برجسته این رویکرد بود.
در شرایطی که تقاضای جهانی انرژی همچنان رو به افزایش است، اهمیت الگوی واقعگرایانه و اجرایی «توافق امارات» بیش از پیش نمایان میشود. این توافق اکنون بهعنوان نمونهای عملی از چگونگی ساخت آیندهای تابآورتر و پایدارتر، با تکیه بر همکاری، اعتماد و اجرای مؤثر، مورد استناد قرار میگیرد و میتواند مسیر اقدام اقلیمی جهانی در سالهای پیش رو را شکل دهد.
