فیلترینگ شبکههای اجتماعی در افغانستان؛ گامی دیگر به سوی سانسور کامل

طالبان پس از به دست گرفتن قدرت در افغانستان، بهطور مداوم در تلاش است تا فضای دیجیتال و رسانههای اجتماعی را تحت کنترل خود درآورد.
در جدیدترین اقدام، شبکههای اجتماعی در سراسر کشور افغانستان فیلتر شدند و این اقدام نشانهای دیگر از افزایش محدودیتها در فضای اینترنتی این کشور است.
محدودیتها از شب گذشته آغاز شده است
گزارشها از چندین استان افغانستان نشان میدهند که در روزهای اخیر دسترسی به شبکههای اجتماعی بهشدت محدود شده و بسیاری از کاربران توانایی دسترسی به پلتفرمهای اجتماعی را از دست دادهاند. شهروندان کابل، بلخ، فاریاب، کندز، بغلان و دیگر ولایتها به خبرگزاریها اعلام کردهاند که اختلالات از شب گذشته آغاز شده و همچنان ادامه دارد. گفته میشود که بخش بزرگی از مردم دیگر قادر به استفاده از شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام، فیسبوک و ایکس (توییتر سابق) نیستند.
نتبلاکس، سازمان نظارت بر اینترنت، نیز تأیید کرده است که دسترسی به پرطرفدارترین شبکههای اجتماعی جهان در افغانستان بهطور کامل قطع شده است. کاربران در روزهای اخیر از اختلالات گسترده در اینستاگرام و دیگر پلتفرمها گزارش دادهاند. این شبکهها بخش عمدهای از زندگی دیجیتال میلیونها نفر در افغانستان را تشکیل میدهند.
برنامهای جامع برای فیلتر و مسدودسازی کامل
با وجود سکوت رسمی طالبان، منابع معتبر در وزارت مخابرات این گروه اعلام کردهاند که برنامهای جامع برای فیلتر کردن و در نهایت مسدودسازی کامل این پلتفرمها در سراسر کشور در حال اجرا است. این طرح که در جلسه کابینه طالبان به تصویب رسیده، در حال حاضر توسط تیمهای فنی در حال آمادهسازی است.
این اقدام، گامی دیگر در جهت کنترل اطلاعات و ایجاد فضای دیجیتال انزوای مردم افغانستان است. پیشتر، طالبان اینترنت افغانستان را برای نزدیک به ۴۸ ساعت قطع کرده بود؛ اقدامی که واکنشهای منفی از سوی خبرنگاران، فعالان حقوق بشر و سازمانهای بینالمللی را به دنبال داشت.
نگرانیها از انزوای دیجیتال
تحلیلگران بر این باورند که فیلترینگ شبکههای اجتماعی بخشی از یک راهبرد گسترده برای کنترل کامل اطلاعات در افغانستان است. این اقدام میتواند به منزوی شدن افغانستان در دنیای دیجیتال منجر شود و فرصتهای ارتباطی مردم افغانستان را بهطور چشمگیری محدود کند. اگر این طرح بهطور کامل اجرا شود، افغانستان ممکن است به یکی از کشورهایی تبدیل شود که از نظر دیجیتال در انزوا قرار دارد و دسترسی به اطلاعات جهانی از آن محدود میشود.
فیلترینگ شبکههای اجتماعی در افغانستان، در حالی که بهعنوان گامی در راستای کنترل اطلاعات و فضای دیجیتال کشور به شمار میرود، نگرانیهای زیادی را در مورد آینده آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات در این کشور بهوجود آورده است. این اقدام ممکن است نه تنها بر جامعه افغانستان بلکه بر روابط این کشور با دنیای بیرونی تأثیرات عمیقی بگذارد.