چرا شنا در فهرست ورزشهای المپیک باستان جایی نداشت؟
برخی از محققان دلیل اینکه ورزش شنا در فهرست رقابتهای المپیک باستانی جایی نداشت را نظامینبودن این فعالیت عنوان کردهاند، اما هردوت مورخ یونانی در نوشتههای خود یادآور شده که سربازان یونانی در جنگ با ایرانیان با شنا گریختند.
در هیچ نقطهای از تاریخ بازیهای المپیک عصر باستان، نشانی از به رسمیت شناخته شدن شنا به عنوان یک ورزش حرفهای در این بازیها دیده نمیشود، در حالی که بیشتر یونانیها میتوانستند شنا کنند و حتی به تواناییشان در آب میبالیدند.
بازیهای المپیک باستان بین قرنهای هشتم و چهارم قبل از میلاد برگزار میشد و شامل مسابقاتی مانند بوکس و ورزشهای پنجگانه (دویدن، پریدن، پرتاب نیزه، پرتاب دیسک و کشتی) بود، که همگی ازجمله مواردی بودند که در میدان جنگ کاربرد داشتند. اما شنا یک فعالیت نظامی تلقی نمیشد.
این درحالیست که در برخی کتب تاریخی، مورخان بهویژه هرودوت یونانی به چگونگی فرار سربازان این کشور از قتل عام در جریان جنگ با ایرانیان با استفاده از مهارت شنا کردن اشاره کردهاند، و یا گزارشی دیگر از تاریخ که نشان میدهد در طول جنگ پلوپونز (جنگهایی که طی سالهای ۴۳۱ تا ۴۰۴ پیش از میلاد بین اسپارت و آتن روی داد و سرانجام نیز باعث تخریب آتن و نابودی تمدن آن شد) از شناگران برای رساندن آذوقه به اسپارتیهای محاصره شده استفاده میشد.
در آن زمان اگر قرار بود در یونان باستان به کسی توهین کنند، میگفتند «فلانی نه خواندن میداند و نه شنا کردن»؛ که نشان میدهد مهارت در آب یک ویژگی مهم محسوب میشده است.
از طرفی دکتر ادوارد کلایتون از دانشگاه مرکزی میشیگان، با رد نظریه «نظامی بودن» ورزشهای المپیک باستان، در مقاله جدیدی مینویسد: «شنا به این دلیل در بازیهای المپیک باستانی وجود نداشت زیرا گمان میرفت که همواره ماهیگیران یا غواصان صدف برنده این مسابقات میشوند؛ یعنی مردانی که امرار معاش خود را از شنا به دست میآوردند.»
افرادی مانند ارسطو هم در نوشتههایشان به این موضوع اشاره داشتند که فعالیتهای مختص طبقه کارگران به جای اینکه انسان را به «کمال» برساند، هم جسم و هم روح او را تنزل میدهد و عموماً نیز پذیرفته شده بود که هیچ ورزشکار واقعی نمیتواند از بدن خود برای سود اقتصادی استفاده کند.
علاوه بر این در یونان باستان انعکاس زیبایی ظاهری یک مرد و نمایش این ویژگی جسمانی جزء حیاتی همه ورزشهای المپیک بود و ورزشکاران عموما به صورت برهنه در این مسابقات شرکت میکردند و زیبایی جسمانی آنها نیز امتیاز داشت. درحالیکه مسابقات شنا به اجبار باید در آب برگزار میشد که به این ترتیب بدن شناگران از دید تماشاگران مخفی میماند.
باتوجه به نظریههای گوناگونی که به دلایل عدم گنجاندن ورزش شنا در فهرست رقابتهای المپیک باستانی اشاره میکنند، همچنان مورخان بر سر اینکه چرا این ورزش هرگز در فهرست بازیها وجود نداشت اختلاف دارند.