این تصویر لحظه‌ای است که جهان متولد شد
تلسکوپ کیهان‌شناسی آتاکاما با ثبت دقیق‌ترین تصاویر از نور اولیه جهان، جزئیات تازه‌ای از هستی در نخستین لحظات پس از مهبانگ را آشکار کرده است.
این نور که به تابش پس‌زمینه کیهانی شناخته می‌شود، حدود ۳۸۰ هزار سال پس از انفجار بزرگ آزاد شده و اطلاعات آن اکنون از طریق ترکیب داده‌های جدید این تلسکوپ با اطلاعات قدیمی‌تر ماهواره پلانک در دسترس قرار گرفته است.
تصاویر تازه در تاریخ ۲۳ فروردین ۱۴۰۴ منتشر شده‌اند و نشان می‌دهند که چگونه جهان در ابتدای عمر خود شکل گرفته است. سیگورد کرکوولد نس، پژوهشگر دانشگاه اسلو و عضو تیم ACT، این تصاویر را دقیق‌ترین نمونه‌های ثبت‌شده از تابش پس‌زمینه کیهانی می‌داند. این تابش که قدمتی بیش از ۱۳ میلیارد سال دارد، به‌دلیل طول‌موج بلندش با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست و همچون مه‌ای در داده‌های تلسکوپ دیده می‌شود.
در مقایسه با داده‌های ماهواره پلانک که در سال ۲۰۰۹ ثبت شده بود، تصاویر ACT از وضوحی پنج برابر بیشتر برخوردار هستند. یکی از نکات مهم در این تصاویر، اطلاعات مربوط به قطبش نور اولیه است؛ یعنی جهت و شدت حرکت آن. این ویژگی، که اولین بار در سال ۲۰۰۲ توسط تلسکوپ DASI ثبت شده بود، حالا با دقتی بی‌سابقه توسط ACT اندازه‌گیری شده و نشان‌دهنده نحوه حرکت گازهای اولیه در کیهان است.
پیش از آنکه این تابش آزاد شود، جهان به‌قدری داغ بود که نور نمی‌توانست در آن حرکت کند. اما پس از گذشت ۳۸۰ هزار سال، کاهش دما اجازه داد تا نور از ماده جدا شده و در فضا منتشر شود. همین تابش حالا با جزئیاتی دقیق ثبت شده است و نوسانات کوچک در چگالی گازهای اولیه – عمدتاً هیدروژن و هلیوم – را نشان می‌دهد. همین مناطق متراکم، با تأثیر نیروی گرانش، پایه‌گذار تشکیل ستارگان و کهکشان‌ها شدند.
جو دانکلی، استاد دانشگاه پرینستون و تحلیلگر اصلی پروژه ACT، می‌گوید که این داده‌ها به دانشمندان اجازه می‌دهند تاریخچه کیهان را از لحظات اولیه تا دنیای کنونی بازسازی کنند و شناختی ژرف‌تر از ساختارهای اولیه هستی به‌دست آورند.
