«بانوی بمب»؛ چه کسی سلاح سنگرشکن مورد استفاده در ایران را اختراع کرد؟
بیش از یک هفته پیش، ایالات متحده با استفاده از ۱۴ بمب سنگرشکن به تأسیسات هسته‌ای کلیدی ایران حمله کرد.
این بمب‌ها که با نام GBU-57 شناخته می‌شوند، به دلیل قابلیت‌های تخریبی عظیم خود توجه جهانی قابل توجهی را به خود جلب کرده‌اند. با این حال، هویت مخترع آن‌ها ناشناخته است.
چه کسی این بمب‌های سنگرشکن را اختراع کرده است؟
به گزارش نیویورک تایمز، این بمب‌ها توسط آن دونگ، یک پناهنده ۶۵ ساله ویتنامی که در طول جنگ ویتنام از سایگون به واشنگتن گریخت، اختراع شده است.
سفر دونگ از دوران کودکی در جنگ ویتنام به آزمایشگاه مهمات نیروی دریایی ایالات متحده، در اواخر دهه ۱۹۶۰، زمانی که حدود هفت سال داشت، از دروازه خانه والدینش در سایگون آغاز شد. پدرش یک مقام ارشد کشاورزی در دولت ضد کمونیست ویتنام جنوبی بود. برادرش، خلبان هلیکوپتر برای ویتنام جنوبی، داشت خانه را برای رفتن به ماموریت ترک می‌کرد که دونگ زد زیر گریه و آرزو کرد که برادرش «یک عصای جادویی داشت که به او بهترین و پیشرفته‌ترین سلاح را می‌داد تا بتواند پیروز شود و سالم برگردد.»
این صحنه بارها و بارها در طول جنگ طولانی تکرار شد و سرانجام، در دروازه، دختر با خود عهد کرد: «اگر سربازان آمریکایی از من و خانواده‌ام محافظت کنند، هر کاری از دستم بربیاید برای جبران آن‌ها انجام خواهم داد.»
در آوریل ۱۹۷۵، هنگامی که سایگون در شرف سقوط به دست ویتنام شمالی بود، برادر دونگ و یک خلبان هلیکوپتر دیگر، او، والدین، خواهر و برادرهایش و بقیه خانواده‌اش را به یک کشتی نیروی دریایی ویتنام جنوبی که به سمت فیلیپین می‌رفت، تحویل دادند.
از فیلیپین، خانواده در نهایت به کلیسای First Baptist در واشنگتن دی سی رسیدند.
دونگ گفت: «ما به عنوان پناهندگان فقیر به اینجا آمدیم. ما با بسیاری از آمریکایی‌های سخاوتمند و مهربان آشنا شدیم. کمک و استقبال آمریکایی‌ها عزم مرا برای جبران آن‌ها تجدید کرد.»
این کلیسا دونگ و خانواده‌اش را در آپارتمانی در حومه مریلند در همان نزدیکی اسکان داد.
دونگ در سال ۱۹۸۲ با مدرک مهندسی شیمی از دانشگاه مریلند با افتخارات فارغ‌التحصیل شد. او بعداً مدرک کارشناسی ارشد مدیریت دولتی را از دانشگاه آمریکایی دریافت کرد و سپس به عنوان یک حرفه علمی غیرنظامی در نیروی دریایی مشغول به کار شد.
تا سال ۲۰۰۱، دونگ مدیر توسعه پیشرفته مهمات غیرحساس در بخش هندی مرکز جنگ‌های سطحی نیروی دریایی در شهرستان چارلز، مریلند شده بود. او پیش از این کار بر روی مواد منفجره‌ای را که در نهایت پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در افغانستان استفاده شد، آغاز کرده بود و رهبری تیمی از دانشمندان ارتش ایالات متحده را بر عهده داشت که ماده منفجره‌ای از همان خانواده بمب سنگرشکن مورد استفاده در ایران را توسعه دادند.
این بمب BLU-118/B بود، یک بمب هدایت‌شونده لیزری که برای نفوذ به اعماق فضاهای محدود، مانند تونل‌های زیرزمینی که القاعده در افغانستان در آن مستقر بود، طراحی شده بود.
کلمه BLU مخفف Bomb Live Unit است
این بمب بارها در افغانستان مورد استفاده قرار گرفت و دیگران، آن و مخترعش را به خاطر کوتاه کردن طولانی‌ترین جنگ آمریکا می‌شناسند.
GBU-57
قبل از طراحی BLU-118/B، خانم دونگ و تیمش روی نسل جدیدی از «مواد منفجره با عملکرد بالا و غیرحساس که می‌توانستند قبل از انفجار در برابر خطر عبور از لایه‌های سنگ یا مصالح ساختمانی مقاومت کنند» کار می‌کردند.
این مواد منفجره بخشی از مواد منفجره‌ای بودند که در بمب سنگرشکن، که رسماً با نام GBU-57 شناخته می‌شود، استفاده می‌شدند و ایالات متحده در ایران از آن‌ها استفاده کرد.
دوازده بمب GBU-57 بر روی سایت هسته‌ای ایران در فردو، واقع در اعماق کوه، و دو بمب دیگر بر روی تأسیسات هسته‌ای نطنز انداخته شدند.
تأثیر بمب‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اصرار داشت که این حمله تأسیسات هسته‌ای ایران را «نابود» کرده و تهدید کرد که از سازمان‌های خبری که در این مورد تردید ایجاد می‌کنند، شکایت خواهد کرد، اگرچه برخی به گزارش‌های اطلاعاتی ارزشمندی اشاره کردند که نشان می‌دهد برنامه ایران ممکن است تنها چند ماه به عقب افتاده باشد.
دونگ در این مورد گفت که موفقیت بمب را نمی‌توان با واشنگتن، اسرائیل یا حتی تهران سنجید.
او گفت: «به آن فکر کنید. شما وارد شدید و یک تأسیسات هسته‌ای زیرزمینی را بمباران کردید. فرستادن کسی به آن تأسیسات امن نیست. فکر می‌کنم مدت زیادی طول خواهد کشید تا بتوان ارزیابی واقعی و شخصی انجام داد.»
تشویق خشونت یا کوتاه کردن جنگ؟
دونگ با وجود خسارات ویرانگری که در طول جنگ ویتنام متحمل شد، هیچ تضادی بین خشونتی که تجربه کرده و کارش در زمینه توسعه مواد منفجره قدرتمند نمی‌بیند.
او توضیح داد: «بمب‌های پیشرفته می‌توانند به کاهش نبردهای زمینی و کوتاه کردن جنگ‌ها کمک کنند. اولین وظیفه من این بود که مطمئن شوم سربازان آمریکایی ما زنده از نبرد برمی‌گردند. می‌خواستم هر کاری از دستم برمی‌آید برای کمک به پیروزی آن‌ها انجام دهم.»
