تشخیص سرطان و بسیاری از بیماری‌ها، از روی رنگ ادرار

پزشکان بر این باورند که توجه به رنگ ادرار می‌تواند به تشخیص زودهنگام یا درمان به موقع برخی مشکلات سلامتی کمک کند و به همین دلیل است که اغلب برای اطمینان از تشخیص خود، از آزمایش ادرار استفاده می‌کنند.

ادرار به طور طبیعی زردرنگ است که علت آن وجود رنگدانه‌های «اوروکروم» در آن است؛ یکی از موادی که در اثر تجزیه هموگلوبین به وجود می‌آید. 

اما عواملی همچون کم‌آبی بدن می‌تواند رنگ آن را تغییر دهند. گاهی هم دلایل جدی‌تری ازجمله کم‌خونی همولیتیک، سرطان دستگاه ادراری، خونریزی واژن، عوارض جانبی برخی داروها، عفونت مجاری ادراری، نارسایی کلیه، بیماری کبد و غیره باعث تغییر رنگ ادرار می‌شوند.

ادرار شفاف‌تر از رنگ زرد، معمولاً به این معنی است که شما «بیش از مقدار توصیه شدۀ روزانه» آب می‌نوشید. 

ادرار کهربایی و عسلی‌رنگ ممکن است نشانه «کم‌آبی بدن» باشد. برای آزمایش، کافی است یک یا دو لیوان آب بنوشید و منتظر بمانید تا ببینید رنگ ادرار شما تغییر می‌کند یا خیر.

• رنگ ادرار، آینه تمام‌نمای سلامت شما

ادرار زرد تیره نیز به ویژه هنگام صبح، طبیعی است. در طول شب، ادرار ما غلیظ‌تر می‌شود زیرا ما آب نمی‌نوشیم. به همین دلیل است که نباید از دیدن رنگ تیره ادرار خود در آغاز روز تعجب کنید. 

ادرار نارنجی‌رنگ، هم می‌تواند نشان کم‌آبی بدن باشد و هم نشانه‌ای از «زردی» در بزرگسالی یا مشکلات مجرای صفراوی یا کبد.

فرد مبتلا به مشکلات مجرای صفراوی، کبد ممکن است علائمی دیگری مانند مدفوع روشن، حالت تهوع، استفراغ و خستگی نیز داشته باشد.

بسیاری از مردم به محض این که می‌بینند رنگ ادرارشان به صورتی و قرمز تغییر کرده نگران می‌شوند. اما ادرار صورتی و قرمز لزوماً نشانه بدی نیست.

برخی از افراد بعد از خوردن چغندر، زغال‌اخته و ریواس که سرشار از رنگدانه‌های صورتی هستند، احتمالا ادرار صورتی را تجربه می‌کنند.

اما اگر هیچ یک از این غذاها را نخورده‌اید و باز هم ادرار صورتی یا قرمز دارید، وضعیت نگران‌کننده است. ادرار خونی که با نام «هماچوری» نیز شناخته می‌شود، ممکن است به دلایل مختلفی از جمله بزرگ شدن پروستات، سنگ کلیه، سرطان کلیه، سرطان مثانه بوجود آید.

برخی داروها و غذاها می‌توانند باعث رنگ آبی ادرار شوند؛ اما این امر بسیار نادر است. در بیشتر موارد دلیل چنین رنگی، یک اختلال متابولیک ارثی نادر است که «هیپرکلسمی خانوادگی» نامیده می‌شود.

ممکن است عجیب به نظر برسد، اما گاه ادرار به رنگ سبز در می‌آید که دلیل آن در بیشتر مواقع استفاده از سبزیجاتی همچون مارچوبه یا استفاده از دارویی ویژه است. گاه دلایل جدی‌تری نیز مثل عفونت‌های باکتریایی وجود دارد.

ادرار نارنجی تیره یا تقریباً قهوه‌ای‌رنگ، هم می‌تواند ناشی از کم‌آبی شدید باشد و هم اگر با مصرف مایعات حل نشد ممکن است نشانه یک مشکل جدی‌تر مانند یرقان، سندرم ژیلبرت(یک بیماری کبدی) یا رابدومیولیز(آسیب و تخریب عضلات اسکلتی) باشد.

علت بنفش‌رنگ شدن ادرار یک بیماری نادر است که «سندرم کیسه ادرار بنفش» نامیده می‌شود. این مشکل سلامتی اغلب در زنان دچار یبوست، افرادی که با سوند ادراری درمان می‌شوند، و کسانی که دچار عفونت باکتریایی دستگاه ادراری هستند دیده می‌شود.

ادرار کف‌آلود می‌تواند نشان‌دهنده یک مشکل جدی سلامتی مانند دیورتیکولیت (التهاب دیورتیکول‌های جدار روده) و بیماری کرون باشد.

فراوانی برخی مواد معدنی هم می‌تواند باعث «سفید شدن» رنگ ادرار شود و به نظر می‌رسد کلسیم و فسفر شایع‌ترین علل همه آن‌ها باشند. سایر علل احتمالی می‌تواند وجود پروتئین بیش از حد یا عفونت دستگاه ادراری باشد.

برخی از موارد ذکرشده نشان‌دهنده یک وضعیت اضطراری است. از جمله وجود خون در ادرار یا ادرار نارنجی‌رنگ مزمن که ممکن است نشان‌دهنده بیماری کلیوی یا مثانه باشد که توصیه می‌شود در چنین مواردی حتما به پزشک مراجعه کنید.