اختصاصی | پاسخ ایران به اسرائیل: کی، کجا و چگونه؟

لاشین در مصاحبه‌ای اختصاصی با العین فارسی دلیل نگرانی ایران را به اظهارات اخیر سپاه پاسداران نسبت داد که به‌طور چشمگیری بر توسعه پدافند هوایی در دوره اخیر تأکید کرده و استفاده از سلاح‌هایی پیشرفته‌تر از گذشته را مورد توجه قرار داده است، چرا که ایران در زمینه پدافند هوایی و هواپیمای جنگی به‌طور کلی ضعف دارد، اما در حوزه موشکی برتری دارد. او افزود که این اظهارات نشان‌دهنده نگرانی سپاه از هرگونه حمله پیشگیرانه اسرائیل یا واکنش شدید از سوی تل‌آویو و واشنگتن در صورت حمله به اسرائیل است.

این کارشناس امور ایران توضیح داد که بحران اقتصادی شدید در ایران، جایی که نرخ تورم حدود ۴۲ درصد است و نرخ دلار به ۶۰ هزار تومان رسیده است، به‌علاوه اعتراضات مردمی، همگی به طور قطع جلوی هرگونه ماجراجویی نظامی را که ممکن است منجر به فروپاشی اقتصادی شود، می‌گیرد.

لاشین اختلافات سیاسی در ایران را یکی دیگر از دلایل تاخیر در پاسخ ایران توصیف کرد و گفت این اختلافات به‌وضوح در موضع جریان اصلاح‌طلب که مخالف برخی از اسامی پیشنهادی بزشکیان برای کابینه بود ظاهر شد. این موضع‌گیری با واکنش تندروهای اصولگرا مواجه شد اما آنها نیز با انتقاد اصلاح‌طلبانی روبه‌رو شدند که پس از مشارکت موثرشان در موفقیت بزشکیان، دوباره با قدرت به صحنه سیاسی بازگشته‌اند. بنابراین، با توجه به نفوذ سیاسی سپاه پاسداران و قدرت اقتصادی و اجتماعی آن، هرگونه حمله نظامی موجب افزایش شدت اختلافات سیاسی در داخل خواهد شد.

وی افزود که ایران در تلاش است تا از طریق تهدید به حمله، بیشترین امتیازات ممکن را از آمریکا به‌دست آورد تا به نوعی به مذاکرات هسته‌ای بازگردد، و هرگونه حمله نظامی ممکن است فرصت‌های مانور سیاسی ایران با آمریکا و اتحادیه اروپا را از بین ببرد، چرا که ایران در این مرحله سیاست انعطاف‌پذیرتری را دنبال می‌کند تا تحریم‌ها را تا حد ممکن لغو کند و بحران اقتصادی را حل کند، و آمریکا بازیگر اصلی در این زمینه است.

لاشین اشاره کرد که پاسخ احتمالی ایران اساساً به گروه‌های نیابتی ایران در منطقه متکی خواهد بود و از طریق یک حمله خاص توسط حزب‌الله لبنان یا حوثی‌ها در یمن انجام می‌شود. به نظر او، حزب‌الله به اجرای این حمله نزدیک‌تر است.

این کارشناس امور ایران در مصاحبه اختصاصی با العین فارسی هرگونه حمله از داخل خود ایران علیه اسرائیل را رد کرد و اشاره کرد اگر این حمله صورت گیرد، هدفش یک منطقه حیاتی در عمق اسرائیل یا انجام عملیات اطلاعاتی مانند ترور برخی عناصر مهم در اسرائیل خواهد بود.

او ادامه داد: همچنین احتمال دارد این حملات علیه منافع اسرائیل یا آمریکا در چندین منطقه رخ دهد، از جمله مناطقی مانند آفریقا که رقابت میان ایران و اسرائیل در آن‌ها وجود دارد.

دکتر احمد لاشین در پایان صحبت‌های خود با "العین فارسی" خاطرنشان کرد که حمله مستقیم به اسرائیل بعید است، و ایران تلاش خواهد کرد پس از تزلزل ناشی از ترور هنیه، جایگاه خود را در برابر آنچه که محور مقاومت می‌نامد، بازپس گیرد. آسیب رساندن به منافع آمریکا بخشی از برنامه‌ای است که چندین بار در رسانه‌های ایرانی مطرح شده است.

دکتر کمال الزغول، کارشناس مسائل آمریکا نیز می‌گوید دلیل تأخیر در پاسخ ایران به ترور اسماعیل هنیه انجام محاسبات دقیق و آماده‌سازی حمله به گونه‌ای بوده که با ابعاد جنایت اسرائیل سازگار باشد.

الزغول در مصاحبه‌ای اختصاصی با العین فارسی افزود: هر حمله یک مرحله آمادگی دارد که شامل فعالیت گسترده اطلاعاتی می‌شود، و این مرحله آماده‌سازی نیازمند ایجاد عنصر غافلگیری و آمادگی برای دفاع قبل از حمله است؛ زیرا اگر ضربه دقیق و دردناک باشد، پاسخ اسرائیل حتمی خواهد بود و این فرصتی برای نتانیاهو جهت گسترش جنگ است. بنابراین، مشاهده کردیم که چگونه سپاه پاسداران پس از ترور بلافاصله مانورهایی برای دفاع از مناطق حساس در ایران، مانند اهداف حیاتی، انجام داد و پروازهای هواپیمایی داخلی را متوقف کرد تا هرگونه حمله به سمت تأسیسات هسته‌ای را دفع کند.

این کارشناس امور آمریکا ادامه داد: یکی دیگر از دلایل تأخیر در پاسخ ایران، انجام مذاکرات بین‌المللی و ارائه شکایتی به شورای امنیت درباره ترور اسماعیل هنیه در خاک ایران بود تا به دفاع خود مانند هر کشور دیگری مشروعیت بخشد و جهان را وادار به اقدام برای جلوگیری از تشدید جنگ کند.

وی افزود: دلیل دیگری برای این تأخیر، بررسی تحرکات نظامی آمریکا در منطقه است. با وجود حضور گسترده نیروهای آمریکایی و اهدافی که آنها در شرایط داخلی آمریکا و انتخابات دارند، تأخیر در پاسخ ایران لزوماً به معنای عدم پاسخ نیست، بلکه برای دستیابی به یک دستاورد سیاسی و جلوگیری از حمله اسرائیل به نیروهای نیابتی ایران است.

دکتر کمال الزغول پیش‌بینی کرد که با توجه به مذاکرات جاری و نتایج آن برای دستیابی به توافقی برای پایان دادن به جنگ، پاسخ ایران دقیق و غافلگیرکننده خواهد بود و به اهداف نظامی حیاتی ضربه خواهد زد تا مقاومت را زنده نگه دارد و در عین حال از بروز یک جنگ منطقه‌ای جلوگیری کند.

او اشاره کرد که شرایط کنونی ایران، از جمله وضعیت داخلی و بار تشکیل دولت، مسعود بزشکیان رئیس‌جمهور جدید را مجبور خواهد کرد تا یک دولت مدنی تشکیل دهد. اگر حمله‌ای دردناک به اسرائیل صورت گیرد، هرگونه چشم‌انداز سیاسی و گشایش در روابط با دولت‌های غربی برای دولت بزشکیان بسته خواهد شد، بنابراین تأخیر در پاسخ به خاطر بازسازی جدید دولت بوده که بین جنگ و صلح قرار دارد و این بازسازی به تأخیر در پاسخ منجر شده که آن هم عاملش بررسی وضعیت بین‌المللی پیرامون جنگ غزه است.

وی گفت: اگر ضربات متقابل بین ایران و اسرائیل شدید نباشد ممکن است جنگ منطقه‌ای آغاز نشود. در این صورت باید به تحلیل گشایش ایران از طریق چشم‌انداز سیاسی بپردازیم که ممکن است ایران را به استفاده از حزب‌الله و یمن برای حمله محدود کند. اما اگر ایران تصمیم به حمله مستقیمی بگیرد و به توافقی دست یافته باشد، ممکن است حمله‌ای به دفاتر موساد در خارج از اسرائیل انجام دهد، اما اگر عنصر غافلگیری را در نظر بگیریم، نمی‌توان مقصد حمله را پیش‌بینی کرد.

دکتر کمال الزغول در پایان گفتگوی خود با "العین فارسی" خاطرنشان کرد: بنابراین، تصمیم‌گیری درباره مکان و زمان حمله، واکنش‌ها، وضعیت بین‌المللی و شرایط مذاکرات نیازمند آماده‌سازی دقیق است. این از نقاط اصلی مشروعیت بخشیدن به حمله است، زیرا به نظر من پس از انجام حمله ایران، اطلاعات جدیدی درباره ترور اسماعیل هنیه فاش خواهد شد که توجیهات تهران برای انجام حمله را تقویت خواهد کرد.

وجدان عبدالرحمن عفراوی، کارشناس امور ایران معتقد است تشکیل کابینه دولت مسعود بزشکیان و شرایط امنیتی داخلی مرتبط با تأمین امنیت مراسم‌های اربعین از جمله مهم‌ترین دلایل تأخیر در پاسخ ایران به ترور اسماعیل هنیه است.

عفراوی در مصاحبه‌ای اختصاصی با العین فارسی اشاره کرد ایران همچنین نگران است که پاسخ به اسرائیل باعث ایجاد تنش‌های امنیتی داخلی شود که کنترل آن دشوار خواهد بود. همچنین، نگرانی‌هایی از حضور نظامی غرب در منطقه که ایران و متحدانش را احاطه کرده است، وجود دارد.

این کارشناس امور ایران ادامه داد که تهران اکنون بر سر یک دوراهی قرار دارد، زیرا مجبور است برای حفظ آبرو در برابر نیروهای نیابتی خود در منطقه واکنش نشان دهد؛ عدم پاسخ ممکن است به فروپاشی چیزی که به عنوان محور مقاومت شناخته می‌شود، منجر شود.

وی افزود: در عین حال ایران در صورت پاسخ نظامی به اسرائیل، با بحران پیش‌بینی شده‌ای روبرو خواهد شد، زیرا نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، منتظر فرصتی است تا تهران را به یک جنگ منطقه‌ای بکشاند.

عفراوی در پایان گفت که اگر ایران تصمیم به پاسخ‌گویی بگیرد، این اقدام با هماهنگی حزب‌الله، حوثی‌ها و دیگر بازوهای وفادار به آن در منطقه انجام خواهد شد، به‌طوری که پاسخ اسرائیل در مقابل به چندین جبهه تقسیم شود. او افزود که تهران پیش از پاسخ حتمی خود در تلاش است تا سامانه‌های پدافند هوایی پیشرفته‌ای را به‌دست آورد تا امنیت تعدادی از منافع حیاتی داخلی خود را تأمین کند.