آیا انسان‌ها تنها موجودات زنده کیهان هستند؟
از دیرباز، انسان همواره به این اندیشیده است که آیا در گستره‌ی بی‌کران کیهان، تنهاست یا نه. با وجود کشف میلیاردها کهکشان، هنوز نشانه‌ای قطعی از وجود حیات در جایی غیر از زمین یافت نشده است.
این سوال که آیا تنها هستیم یا خیر، نه‌تنها از منظر علمی بلکه از نظر فلسفی نیز مورد توجه بسیاری از اندیشمندان قرار گرفته است.
دانشمندان بسیاری بر این باورند که گستردگی کیهان و تعداد زیاد سیارات مشابه زمین، احتمال وجود حیات را افزایش می‌دهد. اصل کوپرنیکی می‌گوید که زمین جایگاه ویژه‌ای در کیهان ندارد، بنابراین بعید است که تنها سیاره‌ی زیست‌پذیر باشد. اما با وجود کشف هزاران سیاره‌ی فراخورشیدی، هنوز هیچ شواهد قطعی از حیات حتی در ساده‌ترین شکل آن پیدا نشده است. قمرهایی مانند اروپا و انسلادوس نشانه‌هایی از آب مایع دارند، اما آیا این به‌معنای وجود حیات است؟ هنوز نمی‌توان با قطعیت پاسخ داد.
یکی از مهم‌ترین معماهای علم نجوم، سکوت کیهانی است. اگر حیات بیگانه وجود دارد، چرا هیچ نشانه‌ای از آن دریافت نکرده‌ایم؟ یکی از فرضیات مطرح‌شده این است که تمدن‌های پیشرفته مدت زیادی دوام نمی‌آورند و پیش از آنکه بتوانند ارتباط برقرار کنند، از بین می‌روند. نظریه‌ی "دیوار بزرگ فیلتر" نیز می‌گوید که شاید موانع بزرگی بر سر راه شکل‌گیری حیات هوشمند وجود دارد و عبور از آن‌ها بسیار نادر است. این احتمال نیز وجود دارد که فواصل کیهانی آن‌قدر زیاد باشند که تمدن‌ها هرگز از وجود یکدیگر مطلع نشوند.
اگر در نهایت مشخص شود که ما تنها حیات آگاه در این کیهان هستیم، این حقیقت چه معنایی خواهد داشت؟ از یک سو، می‌تواند اهمیت و ارزش حیات روی زمین را دوچندان کند. در جهانی که هیچ صدای آگاهی جز ما وجود ندارد، هر تصمیم بشری می‌تواند سرنوشت کیهان را تغییر دهد. از سوی دیگر، این واقعیت می‌تواند هراس‌آور باشد. اگر تمام تاریخ، فرهنگ، هنر و علم بشر در این نقطه‌ی کوچک آبی‌رنگ خلاصه شده باشد، مسئولیت حفظ و توسعه‌ی آن سنگین‌تر از همیشه خواهد شد.
ما هنوز پاسخ قطعی این پرسش را نمی‌دانیم و شاید برای مدت‌های طولانی هم ندانیم. اما همین جست‌وجو، همین کنجکاوی بی‌پایان برای کشف حقیقت، بخشی از چیزی است که ما را به‌عنوان انسان معنا می‌بخشد.
