«فرضیه جدیدی»؛ آیا دانشمندان معمای ساخت قدیمی‌ترین هرم مصر را حل کرده‌اند؟
از دیرباز اعتقاد بر این بود که اهرام مصر با استفاده از وسایل اولیه ساخته شده‌اند، اما دانشمندان با بررسی دقیق هرم پلکانی «جوزر» که قدیمی‌ترین هرم مصر به حساب می‌آید، به یک کشف شگفت‌انگیز دست یافته‌اند.
یکی از بحث‌برانگیزترین و ماندگارترین اسرار در مورد اهرام مصر بر نحوه ساخت آن‌ها متمرکز است. مصریان باستان چگونه میلیون‌ها بلوک سنگی عظیم را به ارتفاعات بلند می‌بردند؟
محققان مدت‌ها فکر می‌کردند کارگران ماهر مصری با کمک ترکیبی از سطح شیب‌دار، سورتمه، طناب و اهرم برای ساخت این اهرام استفاده کردند. با این حال مطالعه مهندسان بر روی قدیمی‌ترین هرم مصر نشان می‌دهد معماران باستانی یک ترفند دیگر نیز در آستین خود داشتند: استفاده از یک سیستم پیشرفته «هیدرولیک».
مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد که نخستین هرم از هفت هرم اصلی در مصر که به هرم پلکانی جوزر معروف است، احتمالا با استفاده از یک سیستم بالابر هیدرولیک ساخته شده است.
هرم پلکانی «جوزر»، اولین هرم مصریان باستان
این هرم در حدود ۴۶۰۰ سال قبل به دستور فرعونی به نام جوزر بنا نهاده شده و اگر دیدگاه تازه دانشمندان دربارۀ نحوه ساخت آن درست باشد، مشخص می‌شود که تاریخ استفاده از سیستم‌های هیدرولیک بزرگ بسیار قدیمی‌تر از آن چیزی است که ما قبلا تصور می‌کردیم.
در این مطالعه که به تازگی در مجله PLOS ONE منتشر شده است، دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که مناظر اطراف هرم، کانال‌ها و راه‌های آبی و همینطور معماری داخلی هرم همگی به وجود سیستم هیدرولیک اشاره دارند. این مکانیزم هیدرولیک می‌توانست بلوک‌های سنگی بزرگ تشکیل‌دهنده هرم را از سطح زمین به بالا حرکت دهد.
طبق این مقاله، سازندگان هرم با استفاده از فشار آب، بلوک‌های سنگی بزرگ را به شکل «آتشفشانی» از داخل هرم به محل قرارگیری‌شان جابجا می‌کردند. اگر این نتیجه‌گیری اثبات شود، نشان می‌دهد که مصریان درکی پیشرفته از سیستم‌های هیدرولیک داشته‌اند.
تیم تحقیقاتی بر این باور است که بر اساس نقشه‌برداری از حوزه‌های آبریز مجاور، یکی از سازه‌های عظیم و هنوز توضیح‌ناپذیر سقاره معروف به محوطه «جسر المدیر»، ویژگی‌های یک سد کنترل برای به دام انداختن رسوبات و آب را دارد. دانشمندان می‌گویند که توپوگرافی این محوطه نشان می‌دهد که احتمالاً یک دریاچه موقت در غرب مجموعه جوزر وجود داشته است که جریان آب آن از طریق خندق‌ها به سمت هرم هدایت می‌شده و به عنوان نیرویی برای بالا بردن سنگ‌ها به کار می‌رفته است.
این دریاچه موقت می‌توانسته به وسیلۀ یکی از شاخه‌های فرعی نیل تغذیه شود.
نویسندگان می‌نویسند: «معماران باستانی احتمالاً سنگ‌ها را از مرکز هرم به شکل آتشفشانی با استفاده از آب بدون رسوبی که از بخش جنوبی خندق وارد می‌شد بالا می‌بردند».
تیم تحقیقاتی در یک بخش از خندق، یک ساختار سنگ‌تراش خطی عظیم شامل محفظه‌های عمیق پی در پی را یافته است که نیاز فنی یک تاسیسات «تصفیه آب» را برآورده می‌کند و طراحی‌ای که همچنان در تصفیه‌خانه‌های آب مدرن دیده می‌شود را با شامل شدن یک حوضچه ته‌نشینی، حوضچه نگهداری و سیستم تصفیه در بر می‌گیرد.
نویسندگان می‌نویسند: «به‌طور کلی، جسر المدیر و بخش داخلی جنوبی خندق به‌عنوان یک سیستم هیدرولیک یکپارچه عمل می‌کنند که کیفیت آب را بهبود می‌بخشند و جریان آب را برای مقاصد عملی و نیازهای انسانی تنظیم می‌کنند». تیم تحقیقاتی معتقد است که آب موجود در منطقه برای برآورده کردن نیازهای پروژه کافی بوده است.
چگونه مصریان باستان اهرام را ساختند؛ «معمای بزرگ» حل شده است؟
این تحقیق که توسط گروهی مهندس و پژوهشگر فرانسوی پیش برده شده است، ادعا می‌کند مصریان برای ساخت اهرام خود از روش متفاوتی استفاده کرده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد دانش فنی این تمدن باستانی تا چه حد پیشرفته بوده است.
دکتر خاویر لندرو، مهندس و دانشمند علم مواد که رهبری این مطالعه را بر عهده داشت، می‌گوید این تیم ویژگی‌های متعددی را در داخل و اطراف هرم جوزر تجزیه و تحلیل کردند و دریافتند که آن‌ها ساختا‌های مدیریت آب پیشرفته‌ای نسبت به زمان خود داشتند.
لندرو می‌گوید که تیم فرانسوی به جای اهرام معروف‌تر مصر، بر هرم جوزر تمرکز کردند، زیرا می‌خواستند تکامل تکنیک‌های ساخت و ساز مصر باستان را دریابند.
لندرو فاش کرد: «قبل از سلسله چهارم، احتمالاً مشکلات ناشی از سیل بیشتر از کمبود آب بود.» در واقع آبی که برای ساخت این هرم استفاده می‌شد، نه از رودخانه نیل بلکه یک رودخانه بزرگ دیگر که نزدیک به هرم جوزر بود نشئت می‌گرفت. این رودخانه یکی از انشعابات رودخانه نیل بود و قرن‌هاست خشک شده است.
لاندرو و همکارانش نتیجه می‌گیرند که حداقل برخی از ۲.۳ میلیون بلوک آهکی هرم، که هر کدام به طور متوسط ۳۰۰ کیلوگرم وزن دارند، ممکن است به این شکل بالا برده شده باشند.
