پس از ۵۰۰ سال: کشتی گمشده پرتغالی با محموله طلا در صحرای نامیبیا پیدا شد
در یک کشف باستانشناسی کمنظیر، کارگران معدن در منطقه دورافتاده سِپِربریگبیت نامیبیا موفق شدند بقایای یک کشتی پرتغالی متعلق به قرن شانزدهم را که زیر شنهای خشک مدفون شده بود، شناسایی کنند
کشتیای مملو از طلا، عاج و مس که بیش از ۵۰۰ سال پیش ناپدید شده بود.
این کشتی که «بوم جیسوس» نام دارد، در سال ۱۵۳۳ هنگام حرکت بهسوی هند از مسیر خود خارج و ناپدید شد. بقایای آن در سال ۲۰۰۸ نزدیک شهر اوریانجموند و در محدودهای با حفاظت شدید کشف شد. کارشناسان میگویند خشکسالی شدید و ثبات رسوبات در صحرای نامیبیا موجب شده این کشتی یکی از سالمترین حطامهای تاریخی دریایی باقیمانده باشد.
بر اساس یک مطالعه علمی منتشرشده در سال ۲۰۱۴، شرایط اقلیمی منطقه و تغییرات ساحلی محیطی مناسب برای نگهداری بخشهای چوبی، بارهای کشتی و حتی تکههای پارچه فراهم کرده است. همین عوامل سبب شده محموله کشتی دستنخورده باقی بماند.
برآوردها نشان میدهد بیش از ۲هزار سکه طلا، ۲۲ تن شمش مس و دهها عاج متعلق به غرب آفریقا در این کشتی وجود داشته است؛ محمولهای که گستردگی شبکه مبادلاتی بین اروپا، آفریقا و آسیا در آن دوران را نشان میدهد. پژوهشگران احتمال میدهند کشتی بر اثر یک طوفان شدید در نزدیکی دماغه امید نیک از مسیر منحرف شده و سپس زیر شنهای صحرا برای قرنها مدفون مانده باشد.
دکتر برونو ویرز، مدیر مؤسسه تحقیقات دریایی و غواصی آفریقا، این کشتی را «یک کپسول زمانی اقتصادی از عصر اکتشاف» توصیف کرده و گفته شواهد موجود در محموله آن نشاندهنده شکلگیری اولیه نوعی جهانیسازی در قرن شانزدهم است. بررسی نشانههای روی شمشهای مس و سکههای کمیاب حکایت از آن دارد که سرمایهگذاران آلمانی و اسپانیایی در سفرهای پرتغالی به اقیانوس هند نقش داشتهاند و این موضوع پیچیدگی همکاریهای مالی آن دوره را روشن میکند.
بر پایه قوانین بینالمللی، مالکیت قانونی این کشتی به نامیبیا تعلق دارد و تاکنون هیچ اختلافی در این زمینه مطرح نشده است. مورخ الکساندر مونتیرو رویکرد دولت نامیبیا در حفاظت از این میراث را نمونهای موفق از همکاری بینالمللی در مدیریت آثار تاریخی دریایی دانسته است.
گزارشها همچنین نشان میدهد حدود ۳۰۰ نفر شامل خدمه، نیروهای نظامی و روحانیون در این سفر حضور داشتهاند، اما تنها یک قطعه استخوان انسانی در محل پیدا شده که احتمال نجات شماری از سرنشینان و رسیدن آنها به خشکی را مطرح میکند. دکتر دیتر نولی، باستانشناس ارشد سایت، گفته احتمالاً نزدیکی کشتی به رودخانه اورانج فرصت بقا برای برخی از آنان فراهم کرده است.
نامیبیا اکنون برنامه دارد موزهای دریایی در شهر اوریانجموند ایجاد کند تا این آثار را در معرض دید عموم قرار دهد و نقش خود را در روایت تاریخ دریایی قاره آفریقا تقویت کند.
