آیا آمار انتخابات ریاست جمهوری ایران در ۳ ضرب شده است؟
در پی انتشار نتایج دور اول انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم ایران، شبههای جدی درباره صحت آمار اعلام شده مطرح شده است.
کاربران میگویند تعداد آرای هر چهار نامزد، آرای باطله و مجموع کل آرا همگی مضرب عدد ۳ هستند.
کامبیز غفوری، روزنامهنگار، اولین بار به این موضوع اشاره کرد و پس از آن، رسانههای مختلف و کارشناسان به تحلیل این پدیده پرداختند. از نظر ریاضی، احتمال وقوع چنین رویدادی بسیار پایین و در حدود یک به ۲۴۳ است.
بررسیهای انجام شده نشان میدهد که چنین الگویی در ادوار گذشته انتخابات ایران و حتی در انتخابات اخیر کشورهای دیگر بیسابقه بوده است. تنها مورد مشابه در دور دوم انتخابات فرانسه در سال ۲۰۲۲ مشاهده شده، اما احتمال وقوع آن بسیار بیشتر از مورد ایران بوده است.
با این حال، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد این الگو در تمام مراحل شمارش آرا و در آمار استانی تکرار نشده است. در ۹ مرحله اعلام نتایج توسط وزارت کشور، تنها در مرحله نهایی همه اعداد مضرب ۳ بودهاند. همچنین در آمار استانی، الگوی ثابتی مشاهده نمیشود.
کارشناسان معتقدند که صرف مضرب ۳ بودن نتایج نهایی، نمیتواند دلیل قطعی بر تقلب یا دستکاری آماری باشد. با این حال، به دلیل نبود نهادهای مستقل نظارتی در ایران، همواره احتمال تقلب در انتخابات وجود دارد.
در گذشته، به ویژه در انتخابات سال ۱۳۸۸، شبهههای جدی درباره صحت آمار انتخابات مطرح شده و حتی متخصصان آمار در دانشگاههای معتبر دنیا به تحلیل دادههای آن پرداختهاند. همچنین در سالهای اخیر، گزارشهایی مبنی بر دستکاری آمارهای رسمی در موارد دیگر، مانند آمار "راهیان نور"، منتشر شده است.
با وجود این شبههها، هنوز نمیتوان با قطعیت درباره صحت یا عدم صحت آمار انتخابات اظهار نظر کرد.