این جرم میانستارهای ناشناخته در منظومه شمسی چه میکند؟

دانشمندان گزارشی جدید درباره جرم میانستارهای ۳I/ATLAS منتشر کردهاند که با سرعتی حدود ۲۲۱ هزار کیلومتر در ساعت در حال عبور از منظومه شمسی است.
این جرم نخستینبار در تاریخ ۱ ژوئیه توسط تلسکوپ ناسا شناسایی شد، اما پژوهشهای تازه نشان میدهد که میتوانست نزدیک به دو ماه زودتر شناسایی شود.
بر اساس تصاویر ثبتشده توسط ماهواره «TESS» ناسا، این دنبالهدار میانستارهای از تاریخ ۷ مه قابل مشاهده بوده است. دادههای اولیه نشان میدهد که ۳I/ATLAS در بازهای کمتر از یک ماه ناگهان پنج برابر روشنتر شد، در حالی که انتظار میرفت شدت روشنایی آن تنها ۱/۵ برابر افزایش یابد. همین موضوع گمانهزنیهایی درباره ماهیت غیرطبیعی آن ایجاد کرده است.
پس از کشف رسمی در ژوئیه، مشخص شد که رصدخانه «ورا روبین» در شیلی نیز ۱۰ روز پیش از آن این جرم را دیده بود. این امر موجب شد محققان به جستوجوی دادههای قدیمیتر بپردازند. در فرآیندی که «پریکاوری» نامیده میشود، دانشمندان تصاویر گذشته تلسکوپها را بررسی میکنند تا ردپای اجرام تازهکشفشده را پیدا کنند.
ادینا فاینستاین، سرپرست این پژوهش از دانشگاه ایالتی میشیگان، توضیح داد که تیم او با استفاده از روش «شیفت-استکینگ» توانست دادههای پراکنده TESS را روی هم قرار دهد و جرم کمنور ۳I/ATLAS را تشخیص دهد. این کشف بازه زمانی مشاهده آن را تقریباً دو ماه عقب برده و مسیر حرکت آن را دقیقتر مشخص کرده است.
دانشمندان اکنون باور دارند که این جرم یک دنبالهدار بزرگ است که با نزدیک شدن به خورشید ابر گاز و غبار از خود منتشر میکند. افزایش غیرعادی درخشندگی آن به احتمال زیاد ناشی از تبخیر یخهای فوقفرّار مانند دیاکسیدکربن و مونوکسیدکربن است که در فاصلهای بسیار دورتر از خورشید بخار میشوند.
برخی دانشمندان از جمله پروفسور آوی لوئب از دانشگاه هاروارد احتمال دادهاند که این جرم میتواند منشاء مصنوعی داشته باشد و حتی نور تولید کند. اما بسیاری دیگر از پژوهشگران این فرضیه را رد کرده و توضیح افزایش روشنایی را تنها در فعالیتهای دنبالهدار جستوجو میکنند.
مشاهدات اخیر نشان داده که این دنبالهدار به سرعت پنج برابر روشنتر شده است، پدیدهای که در مقایسه با دنبالهدارهای معمولی بسیار غیرعادی است. دانشمندان تأکید دارند که چنین رفتاری نشان میدهد ترکیبات شیمیایی دنبالهدارهای میانستارهای میتواند با اجرام منظومه شمسی تفاوت چشمگیری داشته باشد.