رمزگشایی از نوشتهای باستانی بر روی مجسمهای منسوب به قوم میداس
باستانشناسان موفق به رمزگشایی از نوشتهای اسرارآمیز شدند که بر روی سنگنوشتهای ۲۶۰۰ ساله به نام "آرسلان کایا" حک شده است.
این نوشته که به زبان هندواروپایی باستان است، به الههای به نام "مادران" اشاره دارد.
این سنگنوشته که به دست قوم فریجیان ساخته شده، مربوط به دورهای است که این قوم در حدود سالهای ۱۲۰۰ تا ۶۰۰ پیش از میلاد در منطقهای از آسیای صغیر سکونت داشتند. این قوم به دلیل ارتباطشان با پادشاه افسانهای، "میداس"، که گفته میشود همه چیز را به طلا تبدیل میکرد، مشهور هستند.
این بنای سنگی که ارتفاع آن حدود ۱۶ متر است، به صورت نمای ساختمانی حجاری شده و تصاویری از شیرها، ابوالهولها و الههای در درگاه آن حکاکی شده است. نوشته رمزگشایی شده، که بالای درگاه قرار دارد، به "مادران"، الهه مادر فریجیان، اختصاص داده شده است.
"مارک مان"، استاد تاریخ یونان باستان و باستانشناسی دانشگاه پنسیلوانیا، در بررسیهای اخیر خود موفق شد این نوشته را که تا پیش از این برای بسیاری از پژوهشگران غیرقابل خواندن بود، شناسایی کند. او در این مورد گفت: «زمانبندی مناسب برای عکاسی از این نوشتهها باعث شد بتوانم جزئیاتی را که پیشتر نادیده گرفته شده بود، ثبت کنم.»
فریجیان پیرو آیین چندخدایی بودند، اما الهه مادر، با نام "کوبله"، جایگاه ویژهای در میان آنها داشت. به گفته مان، این نوشته اولین موردی است که نام و تصویر این الهه در یک مکان با هم حکاکی شدهاند.
او همچنین توانست قدمت این بنا را دقیقتر تعیین کند و آن را مربوط به اوایل یا میانه قرن ششم پیش از میلاد دانست.
گرچه این نوشته پیشتر نیز مشاهده و عکاسی شده بود، اما دانشمندان قبلی قادر به خواندن دقیق آن نبودند. مان با مقایسه عکسهای خود با تصاویر ثبتشده در سالهای ۱۸۹۰ و ۱۹۵۰، توانست صحت خوانش خود را تأیید کند. او افزود: «این کشف، مباحثات طولانیمدت درباره معنای این نوشته را به پایان رساند و تأیید کرد که آرسلان کایا به افتخار الهه مادر فریجیان ساخته شده است.»