پس از سونامی عظیم در گرینلند، زمین ۹ روز لرزید!

در پی رویدادی مرموز در سپتامبر سال ۲۰۲۳، زمینلرزهای غیرمعمول در سراسر جهان ثبت شد که هر ۹۰ ثانیه یکبار تکرار میشد و بهمدت ۹ روز ادامه داشت.
اکنون، پس از گذشت حدود دو سال، دانشمندان دانشگاه آکسفورد منشأ این لرزش عجیب را مشخص کردهاند. با استفاده از فناوری ماهوارهای جدید، آنها دریافتند که این پدیده ناشی از یک سونامی عظیم به ارتفاع تقریبی ۲۰۰ متر بوده است.
علت اصلی این سونامی، فروریختن یک کوه ۱۲۰۰ متری به درون آبدره دیکسون در منطقهای دورافتاده در گرینلند اعلام شده است. در پی این حادثه، حدود ۲۵ میلیون متر مکعب سنگ و یخ وارد آب شد و موجی عظیم ایجاد کرد که در قالب یک موج ایستا یا «سیش» میان دیوارههای آبدره به عقب و جلو نوسان میکرد.
به گفته توماس موناخان، پژوهشگر دانشگاه آکسفورد، ارتفاع این موج ایستا در ابتدا به حدود ۸ متر میرسید. او تخمین زده که نیروی این موج معادل ۵۰۰ گیگا نیوتن بوده که برابر است با نیروی حاصل از پرتاب همزمان ۱۴ موشک ساترن ۵. این میزان نیرو برای لرزاندن زمین بهمدت چندین روز کافی بوده است.
با وجود عظمت این موج، هیچکس در زمان وقوع آن آن را مشاهده نکرد. حتی یک کشتی نظامی دانمارکی که چند روز پس از حادثه از محل بازدید کرده بود، نشانهای از موج مشاهده نکرد. این امر بهدلیل کاهش سریع ارتفاع موج و ناآگاهی تیم بازدیدکننده از ماهیت پدیده بود.
در پژوهشی تازه که در نشریه Nature Communications منتشر شده، محققان با استفاده از دادههای ماهوارهای SWOT که در سال ۲۰۲۲ پرتاب شده، برای نخستینبار توانستهاند ارتفاع سطح آب در نواحی دورافتاده را با دقت بالا اندازهگیری کنند. این دادهها امکان بازسازی ابعاد و ویژگیهای موج را فراهم کردهاند. علاوه بر این، دادههای لرزهنگاری و شرایط جوی و جزر و مد نیز بررسی شده تا عوامل دیگر رد شوند.
مطالعات نشان میدهد که تغییرات اقلیمی عامل تضعیف یخچالهای اطراف بوده و همین امر باعث فروپاشی کوه و وقوع سونامی شده است. پژوهشگران هشدار دادهاند که با افزایش گرمایش زمین، وقوع رویدادهایی از این دست افزایش خواهد یافت.