چرا جنگنده‌های مدرن نمی‌توانند در سرعت‌های بالا مانور دهند؟
بسیاری از مردم سرعت را اصلی‌ترین معیار قدرت یک جنگنده می‌دانند، اما واقعیت نشان می‌دهد که سرعت بالا همیشه مزیت نیست.
جنگنده F-۳۵ به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین هواپیماهای رزمی جهان، تنها به سرعت ۱.۶ ماخ می‌رسد، در حالی که مدل قدیمی‌تر F-۱۶ قادر است تا ۲ ماخ پرواز کند. این تفاوت باعث شده پرسش‌هایی درباره توانایی‌های جنگنده‌های مدرن در مقایسه با نسل‌های گذشته مطرح شود.
به گزارش گجت‌نیوز، سرعت بالا به تنهایی تضمینی برای برتری در نبردهای هوایی نیست. قابلیت‌هایی چون رادارگریزی، توان حمل سلاح، قدرت مانور و استفاده از سنسورهای پیشرفته عواملی هستند که بر نتیجه نبرد تأثیر مستقیم دارند. بنابراین داشتن سریع‌ترین جنگنده لزوماً به معنای پیروزی در میدان نبرد نیست.
هاسارد لی، خلبان پیشین F-۳۵ و رئیس سابق بخش آموزشی این جنگنده، در توضیح این موضوع می‌گوید: «هر هواپیما محدودیت شتاب گرانشی یا جی دارد. بیشتر جت‌های مدرن بین ۷.۵ تا ۹ جی محدودیت دارند. این بدان معناست که با افزایش سرعت، دایره گردش بزرگ‌تر می‌شود و خلبان در نبرد نزدیک ممکن است از هدف عبور کند و خود را در معرض دید دشمن قرار دهد.» به گفته او، چنین وضعیتی می‌تواند یک شکارچی را به شکار تبدیل کند.
نمونه‌های تاریخی نشان می‌دهد سرعت بالا در گذشته اهمیت بیشتری داشته است. برای مثال، جنگنده میگ-۲۵ ساخت شوروی که در سال ۱۹۷۰ معرفی شد، قادر به دستیابی به سرعت ۳.۲ ماخ بود. در مقابل، جدیدترین جنگنده ناتو یعنی F-15EX ایگل II تنها سرعت ۲.۵ ماخ دارد. این تفاوت بیانگر تغییر اولویت‌ها در طراحی جنگنده‌های نسل جدید است.
امروزه اهمیت اصلی در میدان نبرد به پنهان‌کاری اختصاص یافته است. اگر هواپیمایی روی رادار دشمن قابل رؤیت نباشد، شانس هدف قرار گرفتن آن به شدت کاهش می‌یابد. سنسورهای مدرن نیز نقش حیاتی در افزایش آگاهی موقعیتی خلبان دارند، به‌ویژه در نبردهایی که فراتر از خط دید مستقیم (BVR) انجام می‌شود.
عامل مهم دیگر در جنگنده‌های نسل چهار و پنج، نسبت رانش به وزن است. این شاخص قدرت موتور را در برابر وزن کلی نشان می‌دهد و تعیین می‌کند هواپیما تا چه اندازه توانایی شتاب‌گیری و مانور دارد. به همین دلیل، گرچه سرعت نهایی جنگنده‌های مدرن پایین‌تر از مدل‌های قدیمی‌تر است، اما توانایی‌های پروازی آن‌ها در بسیاری موارد برتر است.
سرعت کمتر در جنگنده‌های امروزی به معنای ضعف آن‌ها نیست، بلکه بازتابی از تغییر معیارها در طراحی نظامی است؛ جایی که پنهان‌کاری، مانورپذیری و فناوری‌های نوین به مراتب از عدد خام سرعت اهمیت بیشتری یافته‌اند.
