بادگیر چگونه یکی از گرم‌ترین شهرهای جهان را خنک می‌کند؟
بادگیر سازه‌ای سنتی برای خنک کردن خانه‌هاست که از قدیم در شهر یزد، یکی از گرم‌ترین شهرهای جهان، به عنوان یک کولر طبیعی کاربرد داشته است.
معماران ایرانی از دیرباز این برج‌ها را برای تهویه و خنک‌سازی بر بام خانه‌ها، بالای آب‌انبارها و دهانهٔ معدن‌ها می‌ساختند.
نحوه کارکرد بادگیرها در خانه این گونه است که هوای خنک از بادگیر، که نوع ابتدایی تهویهٔ مطبوع به‌شمار می‌رود، به اتاق‌های طبقهٔ همکف یا زیرزمین‌ها فرستاده می‌شود.
دقیقاً مشخص نیست اولین بادگیر در کدام شهر ایران ساخته شده است، اما شهر یزد در جنوب ایران مشهورترین بادگیرها را در خود جای داده است.
این سازه از عناصر و سمبل‌های معماری ایرانی محسوب می‌شوند. با این حال امروزه در بسیاری از دیگر کشورهای خاورمیانه نیز که آب‌وهوایی مشابه یزد دارند از آن استفاده می‌شود.
از سال‌های بسیار قدیم استفاده از بادگیر در ایران متداول بوده است. این سازه‌ها با اشکال مختلف در شهرهای مرکزی و جنوب ایران ساخته شده که هر کدام بر حسب ارتفاع و جهت باد مطلوب طراحی و اجرا شده‌اند.
تا پیش از اختراع کولر برقی و رواج آن در شهرهای مختلف، بادگیر در ابنیه مختلف مسکونی، مذهبی و خدماتی نقش کولر را ایفا می‌کرد و همچنان هم می‌توان باقی‌مانده این بادگیرها را در اقلیم گرم و مرطوب جنوب در شهرهایی مانند بندر عباس، بندر لنگه، قشم، بوشهر و اقلیم گرم خشک نواحی مرکزی مانند کرمان، نایین، یزد، طبس، کاشان، سمنان، اصفهان، قم و حتی نواحی جنوب شهر تهران مشاهده کرد.
