بمبافکن بی ۲۱ رایدر جانشین پیشرفته بی-۲ افسانهای: چه تفاوتی دارند؟

بمبافکن استراتژیک بی ۲ اسپیریت که از سال ۱۹۹۷ وارد خدمت نیروی هوایی آمریکا شد، سالها بهعنوان نماد فناوری پنهانکاری و توانایی راهبردی ایالات متحده شناخته میشد. اما حالا این بمبافکنها جای خود را به بی ۲۱ میدهند.
این هواپیمای افسانهای با طراحی بالپرنده و توانایی حمل تسلیحات متعارف و هستهای، نقش مهمی در عملیاتهای بینالمللی ایفا کرده است. اما اکنون با افزایش تهدیدات پیشرفته و ظهور رادارهای نسل جدید چین و روسیه، آمریکا تصمیم گرفته است جانشینی کوچکتر، ارزانتر و مدرنتر به نام بی ۲۱ رایدر را وارد میدان کند.
بی ۲۱ که در دسامبر ۲۰۲۲ رونمایی شد، قرار است از سال ۲۰۳۰ بهتدریج جایگزین بی ۲ شود. این هواپیما با طول بال حدود ۴۰ تا ۴۲ متر و بدنهای ۱۶.۵ متری، نسبت به بی ۲ با بال ۵۲ متری و بدنه ۲۱ متری بسیار جمعوجورتر است. کاهش اندازه باعث شده وزن برخاست حداکثری آن از ۱۵۲ تن در بی ۲ به حدود ۸۲ تن در بی ۲۱ کاهش یابد.
تفاوتهای طراحی نیز قابلتوجهاند. بی ۲۱ با لبههای صافتر، ورودیهای هوای باریکتر و استفاده از پوششهای رادارجذب جدید، نسبت به بی ۲ رادارگریزتر است. این تغییرات علاوه بر کاهش مقطع راداری، هزینه ساخت و نگهداری را نیز کاهش میدهند. فناوری پنهانکاری بی ۲۱ به سطح نسل پنجم ارتقا یافته و علاوه بر رادار، طیفهای مادون قرمز، صوتی و الکترونیکی را هم پوشش میدهد، در حالی که بی ۲ عمدتاً روی رادار تمرکز داشت.
در بخش موتورها نیز تغییر بزرگی ایجاد شده است. بی ۲ دارای چهار موتور توربوفن جنرال الکتریک بود، اما بی ۲۱ تنها با دو موتور پرات اند ویتنی کار میکند که با طراحی خاص خروجی و خنکسازی فعال، امضای حرارتی کمتری دارند و مصرف سوخت بهینهتری ارائه میدهند.
از نظر عملیاتی، بی ۲ توان حمل ۱۸ تن تسلیحات را داشت، در حالی که بی ۲۱ با وجود کوچکتر بودن میتواند حدود ۱۳.۶ تن بارگیری کند و برای سلاحهای مدرن مانند موشکهای هایپرسونیک طراحی شده است. برد عملیاتی آن مشابه یا بیشتر از ۱۱ هزار کیلومتر بی ۲ برآورد میشود و این موضوع آن را برای ماموریتهای اقیانوس آرام بهویژه در برابر چین مناسب میکند.
تفاوت مهم دیگر در هزینه و تولید است. بی ۲ با هزینه بیش از ۲.۱ میلیارد دلار تنها در تعداد ۲۱ فروند ساخته شد، اما بی ۲۱ با هزینه حدود ۷۰۰ میلیون دلار تولید خواهد شد و حداقل ۱۰۰ فروند از آن ساخته میشود. طراحی ماژولار بی ۲۱ نگهداری را آسانتر کرده و نرخ آمادهبهپرواز را افزایش میدهد.